یکی از اختلالات رفتاری بدبینی است که در صورت عدم درمان می تواند تا آخر عمر باعث ناراحتی فرد مبتلا و اطرافیان ، همسر و فرزندان وی شود تا جایی که عدم مراجعه به روانشناس و یک درمانگر حرفه‌ای ، می تواند باعث تشدید بیماری و بروز مشکلات متعدد شود و ما همچنان شاهد بدبینی در سالمندان ، در شرایط سخت تر و پیچیده تر باشیم .
در این مبحث می خواهیم با اختلال بدبینی و عوارض و علائم آن بیشتر آشنا شویم و ببینیم آیا بدبینی می تواند منشاء مشکلات و بیماری های جدی تر باشد و به طور کلی ، بدبینی در سالمندان را بررسی کنیم .
اختلال رفتاری بدبینی چیست
به طور کلی به اشخاصی که مدام جنبه‌های بد قضایا را می بینند و به آن پر و بال می‌دهند افراد بدبین گفته می‌شود که با تفکر بدبینانه خود می‌توانند بر شیوه‌های تفکری دیگر تاثیر زیادی بگذارند . این بیماری که از آن به سوء ظن نیز یاد می شود بسیار تلخ و آزار دهنده است و حتی باعث آزار و اذیت اطرافیان مخصوصا افرادی که وظیفه نگهداری از سالمند در منزل را برعهده دارد ، می باشد.
می‌تواند باعث و علت اصلی بروز گناهان و ناهنجاری‌های زیادی در جامعه باشد رفتارها و گناهانی مانند : غیبت ، تهمت ، خیانت و یا ناهنجاری هایی مانند :قتل عمد و رفتارهای پرخاشگرانه .
بدبینی در سالمندان نیز می‌تواند با مشکلات شدیدتر و یا خودکشی همراه باشد .
آیا بدبینی درمان پذیر است
با توجه به تحقیقات و گزارشات به عمل آمده باید گفت این بیماری می‌تواند در سنین پایین‌تر بسیار راحت‌تر درمان شود با توجه به اینکه طول درمان زمان بر و همچنین هزینه‌بر است لذا با مراجعه به پزشک و متخصص روان درمانی و مصرف داروهای تجویز شده و انجام راهکارهای ارائه شده ؛ بدبینی قابل درمان بوده و می توان دیگر شاهد بدبینی در سالمندان نبود و جامعه سالم تری داشت .
شاخه‌های متعدد بدبینی
با توجه به شرایط جسمی و جنسی و اجتماعی شخص مبتلا، بدبینی می تواند شاخه‌های متعددی داشته باشد. مانند :
- بدبینی در مسائل اقتصادی
- بدبینی در ارتباطات خارجی
- بدبینی در بین اعضای خانواده
- بدبینی در مسائل و مشکلات مربوط به بهداشت و سلامتی
- بدبینی در ارتباط با مسائل شخصی و توانایی‌های فردی
- بدبینی و توهم (پارانوئید)
علائم شناسایی افراد بدبین
- افراد بینهایت محتاط
- افرادی که به دیگران شک و گمان بد دارند .
- عدم ریسک پذیری فرد
- عدم صمیمیت با دوستان ، اطرافیان و یا حتی اعضای خانواده
- افرادی که مدام احساس خطر می کنند
- افرادی که غیبت میکنند و یا بسیار تهمت می زنند.
(( در ادامه توصیه می شود مقاله اصول مراقبت از سالمندان در منزل را حتما مطالعه نمایید))
علل بروز بدبینی در سالمندان
- عدم امنیت و آرامش در خانواده
- آسیب دیدن پی‌درپی از اشخاص
- شنیدن اخبارهای ناگوار و آسیب‌های اجتماعی
- ذخیره کردن اطلاعات منفی و سیاه اشخاص و امور در ذهن
- نوسان و اختلال در ترشح هورمون ها
- عوامل ژنتیکی و موروثی
تاثیرات بد اجتماعی حاصل از بدبینی
- خود کم بینی و عدم اعتماد به نفس می تواند باعث بروز حس حقارت نسبت به خود و بروز حسادت نسبت به اطرافیان یا دوستان شود .
- منزوی شدن شخص و عدم برقراری ارتباط صحیح با اطرافیان حتی زوجین .
- دعوا و نزاع های بین همسران که به نوبه خود تاثیر بدی در تربیت و روحیه فرزندان میگذارد .
- طلاق و جدایی و به دنباله آن بروز مشکلات اجتماعی دیگر مانند فساد و فحشا و فرار فرزندان از منزل
- نزاع های خیابانی
- قتل عمد
- خودکشی
(( در ادامه توصیه می شود مقاله راه های کنترل سالمندان پرخاشگر در منزل را مطالعه نمایید ))
آیا بدبینی همیشه تاثیر منفی دارد
در اینجا باید گفت خیر،داشتن گمان بد در برخی مواقع می تواند از رسیدن صدمات جبران ناپذیرتر جلوگیری کند و یا در صورت رخ دادن حادثه‌ای تلخ ، چون شخص انتظار بدتر از آن را داشته پس راحت‌تر می‌تواند آن واقعه را تحمل نماید اما باید توجه کرد که بدبینی نیز اگر از حد خود بگذرد تبدیل به یک معضل فردی و اجتماعی می گردد که نیاز به درمان دارد زیرا همانطور که قبل هم گفته شد درمان بدبینی در سالمندان دشوارتر است .
روش درمان بدبینی در سالمندان
از آنجا که این بیماری می تواند قدیمی و ریشه دار باشد و چندین عامل ممکن است باعث بروز بدبینی شده باشد به همین جهت باید خاطرنشان کرد درمان بدبینی در سالمندان می‌تواند بسیار سخت باشد و در طولانی مدت صورت بگیرد و نیازمند صبوری زیاد است با مصرف داروهای تجویز شده به صلاح دید پزشک و طی گذشت ۲ تا ۳ ماه فرد سالمند می‌تواند با نگرشی دیگر ، اطراف را بنگرد و آنجاست که حسرت و اندوه روزهای سخت گذشته به سراغش خواهد آمد و این خانواده و اطرافیان هستند که با تشویق به ادامه درمان و ایجاد محیطی شاد می‌توانند روحیه فرد را تقویت نمایند .
درمان بدبینی در سالمندان به چه عواملی بستگی دارد
در مراحل اول باورپذیری شخص بیمار و سالمند مبتلا به بدبینی ، زیرا در غیر این صورت زیر بار وجود مشکل در خود نخواهند رفت و شروع به درمان امکانپذیر نیست .
- صبر و بردباری شخص سالمند و اطرافیان
- مراجعه به پزشک در هر لحظه و زمان که شک و تردید به سراغ فرد بیاید .
- مصرف داروها طبق دستور پزشک
- همکاری شخص مبتلا و اطرافیان با پزشک و اجرای مراحل درمان .
- دور بودن از اخبار بد و ناگوار اجتماعی
- دوری از افرادی که مدام غیبت و بدگویی می کنند .
- لذت بردن از داشته ها و قدردان آن ها بودن
- نشست و برخاست و معاشرت با افراد مثبت و خوش بین
- سرگرم کردن ذهن هنگام بروز افکار منفی و بدبینانه
- در صورت بروز مشکل خود را مقصر ندانستن
به طور کلی جهت درمان قطعی و ریشه ای بدبینی در سالمندان ، لازم است تمام ورودی های ذهنی و ضمیر باطنی شخص تحت کنترل باشد و مراجعه به پزشک الزامی است .
