یکی از درد های متداول که در دوران بارداری زنان را در برمیگیرد درد در موضع لگن میباشد که به درد لگن در بارداری معروف می باشد. معمولا زنان باردار این درد را در ماه های آخر بارداری خود تجربه میکنند. علت آن هم این است که زنان باردار برای زایمان دارند آمادگی لازم را پیدا میکنند. هدف کارشناسان مرکز پرستاری آتیه پرستاران سلامت از تهیه این مقاله آموزشی، کمک به بانوان باردار و همچنین کمک به مراقبین و پرستار زن باردار که وظیفه مراقبت و نگهداری از مادران باردار را در منزل دارند، می باشد پس پیشنهاد می شود تا پایان این مبحث با ما همراه باشید.
از دلایل مهم درد لگن میتوان به موارد زیر اشاره کرد
یکی از نکته های مهمی که مراقبین و پرستاران منزل که خدمات نگهداری از مادران باردار را برعهده دارند این است که ابتدا باید بدانند دلایل درد لگن در بارداری چیست و بعدا به دنبال درمان این درد بگردند. این دلایل می تواند موارد زیر را شامل باشد.
- در طی بارداری خانم ها مفصل لگن و رباط های موجود در آن باید توسط هورمون هایی که ترشح میشود کمی شل تر شوند و حالت انعطاف پذیر به خود بگیرند. این حالت طبیعی است زیرا جنین باید بتواند به راحتی در رحم جابجا شود. این انعطاف پذیری که بر اثر وضعیت قرار گرفتن بدن زن باردار ایجاد میشود و همچنین سنگینی ناشی از جنین میتواند درد لگن را به وجود بیاورد.
- از دیگر علت های بروز درد لگن در بارداری میتوان فشار بر روی عصب سیاتیک را عامل شد. در دوران بارداری به دلیل بزرگی رحم و سنگین شدن آن بر روی عصب سیاتیک که از زیر کمر تا مچ پا را احاطه کرده است فشار زیادی وارد میشود در این موقع زنان باردار در قسمت لگن خود دردی را متحمل میشوند. بروز بیماری سیاتیک جای نگرانی ندارد و بعد از زایمان این درد کاهش پیدا میکند ولی لازم است این مورد را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- سومین دلیل ایجاد درد لگن به دلیل تغییر پوزیشن یا بلند شدن یا حرکات ناگهانی زنان باردار است که درد را در لگن و کشاله ران احساس میکنند که به آن درد رباط گرد گفته میشود.
راه های درمان کردن درد لگن در بارداری
برای درمان درد لگن در بارداری برخلاف عقیده متخصصان زنان و زایمان که میگویند این دردها طبیعی هستند راه هایی برای تسکین درد در این دوران وجود دارد. زنان باردار میتوانند با استفاده از طب فیزیکی و حرکات ورزشی درد خود را تسکین دهند. متخصص طب فیزیکی میتواند از طریق فیزیوتراپی برای آرام کردن درد در ناحیه لگن استفاده کند .
(( در ادامه پیشنهاد میشود مقاله آموزشی چکاپ های دوران بارداری را حتما مطالعه نمایید ))
روش هایی که در فیزیوتراپی برای زنان باردار به کار برده میشود شامل
- ارائه تمرینات کف لگن برای تقویت عضلات آن
- استفاده از جریانات تنس و اولتراسوند
- توصیه به بستن کمربند های بارداری
- آب درمانی
از دیگر روش های مراقبت و پرستاری برای درمان درد لگن در بارداری میتوان به ماساژ درمانی اشاره کرد که طب فیزیک با ارائه یک برنامه ماساژ در دوران بارداری میتواند تمامی عضلات یک باردار را شل کند و با انجام آن استرس های ناشی از بارداری را از مادر دور کند از این طریق درد لگن را کاهش میدهد.
توصیه های لازم برای پیشگیری از درد لگن در بارداری
نوع مراقبت و پرستاری منزل در دوران بارداری می تواند تاثیر بسیاری در پیشگیری از درد لگن در بارداری داشته باشد. بنا بر توصیه های کارشناسان موسسه پرستاری آتیه پرستاران سلامت، مواردی وجود دارد که مراقبین و پرستاران زن باردار می توانند با انجام این موارد، از دردهای لگن در دوران بارداری به شدت پیشگیری کنند این موارد شامل:
- پرستاران و مراقبین مواظب باشند که مادران باردار از پوشیدن کفش های پاشنه بلند بپرهیزند.
- بهترین پوزیشن را برای مادران باردار انتخاب کنند. به طور مثال مادران باردار را به پهلو بخوابانند و یک بالش در بین زانوان مادر قرار دهند.
- یکی دیگر از راه کارهای مراقبت از مادران باردار این است که وقتی مادران باردار می خواهند از پله بالا بروند حتما هر دو پا را در یک پله بگذارند و بعد به پله دیگر بروند.
- مادران باردار را از انجام کارهایی که باعث تشدید شدن درد کمر و لگن میشود بپرهیزند.
- هرگز از ایستادن روی یک پا استفاده نکنند.
- هنگام برقراری رابطه جنسی پوزیشن های متفاوتی را امتحان کنند که فشار کمتری روی شما باشد به طور مثال حالت 4 دست و پا و ایستادن روی زانو
(( در ادامه پیشنهاد میشود مقاله آموزشی خطرات ماه اول بارداری را حتما مطالعه نمایید))
درد لگن در بارداری از چه زمانی آغاز میشود؟
اینکه دردهای شکم و لگن در دوران بارداری دقیقا از چه دوره ای آغاز میشود را نمیتوان به قطعیت اعلام کرد. این درد میتواند هم در اواخر بارداری و هم در اوایل بارداری برای زنان ایجاد شود:
- در ماه های اول بارداری: طبق نظریه کارشناسان بخش سلامت آتیه پرستاران سلامت در این روزها رحم زنان باردار هنوز سنگینی لازم را در برنداشته است اما میتواند به دلیل یک سری از تغییرات هورمونی مانند انعطاف پذیری مفاصل و گرفتگی رحم، درد در ناحیه لگن برای زنان ایجاد شود.
- در ماه های میانی: در این روزها سنگینی وزن مادر افزایش پیدا میکند و این سنگینی علت بروز دردلگن میشود.
- در ماه های پایانی: در این ماه های آخر بارداری شدن درد در زنان باردار بسیار شدید میشود و علت آن این است که مفاصل لگن بسیار ریلکس کرده اند و شل شده اند و همچنین رشد کامل جنین و بزرگ شدن شکم فشار زیادی بر کمر و پاهای باردار میآورد که درد زیادی را شامل میشود.
وضعیت بدنی در زمان نشستن برای پیشگیری از درد لگن در بارداری
نشستن صحیح در دوران بارداری میتواند بسیاری از دردهای ناشی از کمر درد و درد لگن را کمتر کند پس حتما مراقبین و پرستاران باید توجه زیادی به نحوه ی نشستن مادران باردار داشته باشند و در صورت نشستن نادرست حتما به مادران باردار تذکر لازم را بدهند.
توجه داشته باشید که مادران باردار در موقع استراحت در منزل یا موقع نشستن روی صندلی در محل کار خود، نباید نشستن آنها طولانی مدت و به صورت لم دادن باشد.
در این مواقع یشنهاد می شود مادران باردار از صندلی مناسب که تشک سفتی دارد استفاده نمایند که کمرشان را صاف نگه دارد و حتما از یک زیر پاییی برای خود استفاده کنند و پاهای خود را در کنار هم قرار دهند تا فشار بر روی عضلات کمر و مفاصل لگن وارد نشود.
درد لگن در دوران بارداری میتواند مرتبط با جنسیت جنین باشد یا خیر؟
در موقع بروز درد لگن در بارداری ممکن است افراد اطراف شما بگویند این نوع درد نشانه این است که فرزند شما پسر است. لازم است بدانید این دردها به دلیل ترشح هورمون ریلکسین است و هیچ ارتباطی با جنسیت جنین شما ندارد و ت اکنون هیچ پایه علمی برای آن ثابت نشده است.
