درمان کم رویی کودکان یکی از آرزوهایی است که همیشه فکر والدین را به خود مشغول کرده است. در واقع کم رویی یک ویژگی رفتاری است که بسیاری از افراد در دوران های مختلف زندگی کودکی، نوجوانی و یا بزرگسالی ممکن است با آن مواجه شوند که در مقاطع سنی مختلف به گونه های متفاوتی دیده می شود.
یک کودک کم رو خودش را از افراد غریبه پنهان میکند، در صورتی که بروز این رفتار در بزرگسالی ممکن است بصورت رفتار درون گرا و منزوی و کم حرفی در جمع و کم بودن دایره روابط دوستی و روابط اجتماعی جلوه کند. باید بدانیم که این اصلا مشکل نگران کننده ای نیست و در دوران کودکی و حتی بزرگسالی کاملاً قابل درمان است و البته در دوران کودکی این وظیفه به عهده والدین و و همچنین پرستار منزل که وظیفه نگهداری از کودک را برعهده دارد می باشد که این خصلت کودک را تشخیص دهند و در جهت درمان آن برآیند.
علت های کم رویی و خجالتی کودکان در چیست ؟
والدین قبل از درمان کم رویی کودکان خود بهتر است ابتدا علت این کم رویی و کم حرفی کودک خود را بدانند. لازم است بدانیم که علت کم رویی گاه عوامل ژنتیکی و گاه محیطی و گاهی هر دو هستند. مثلاً عوامل محیطی مانند اینکه گاه والدین خودشان افرادی با دایره ارتباط محدود و معین هستند و روابط اجتماعی و دوستی اندکی دارند و یا والدین آنها خودشان در جمع کم حرف و ساکت اند و همین امر سبب تقلید کودکانش از آنها می شود و بالعکس. همین کودکان اگر در جمع های شلوغ و با روابط دوستی زیاد قرار گیرند کاملاً افراد اجتماعی و پر نشاطی خواهند شد.
چگونه می توانیم از بروز کم رویی در کودک جلوگیری کنیم :
والدین همیشه باید روابط کودک را با اطرافیان و دوستان و نزدیکانش مد نظر بگیرند و اگر متوجه شدند که کودک آنها از بازی کردن با دوستان خود خجالت میکشد و یا اینکه نمیتواند حرفش را داخل جمع بزند و یا ارتباطش خیلی کم است حتما موارد زیر را در قبال کودک خود رعایت کنید.
- اولین کاری که باید انجام داد این است که در این زمینه با یک مشاور صحبت کنند
- قدم بعدی اینکه هیچ گاه فرزندمان را مجبور به انجام رفتار و عمل خاصی نکنیم.
- به کودکمان اجازه دهیم که گاهی خواسته و در خواست ما را با (نه) جواب دهد و از این طریق او احساس بهتری خواهد داشت، این که قدرت اظهار نظر دارد و نظرش برای ما مهم است .
- سعی نکنیم فرزندمان را تغییر دهیم و همانگونه که خودمان میخواهیم جلو ببریم. بلکه سعی کنیم آنگونه که هست او را بپذیریم و قبول کنیم و به او ارزش دهیم.
- مدام در حال ایراد گرفتن و سرزنش کودکمان نباشیم
- سعی نکنیم به جای او کارهایش را انجام دهیم
- سعی کنیم او را وارد گروه های دوستان و جمع های دیگر مانند مدرسه و مهد کودک و یا حتی پارک کنیم تا تعامل بیشتری با بچه ها داشته باشد.
- سعی کنیم با سپردن مسئولیت های کوچک در بیرون از خانه به او کمک کنیم که از کم رویی او کاسته شود و وارد جمع اجتماع شود.
ویژگی های کودکان کم رو و خجالتی :
- اینگونه کودکان علاقه چندانی به ارتباط با دیگر کودکان و اطرافیان ندارند و مخصوصاً علاقه به آشنایی با افراد ناشناس و غریبه ندارند و در این زمینه از خود مقاومت نشان می دهند.
- کودکان کم رو و خجالتی اغلب خصوصیتی درون گرا دارند. آنها اکثر مهارت هایی که لازمه زندگی است را بلد نیستند و به این دلیل اکثراً عصبی و زود رنج هستند و رفتاری درون گرایانه از خود بروز میدهند.
- این کودکان اغلب کودکانی ساکت و آرام هستند و در حالیکه ممکن است در درون مضطرب و نگران باشند گاه با وجود داشتن توانایی ها و استعداد های خاص اما به علت کم رویی ترجیح میدهند ساکت باشند.
( در ادامه توصیه می شود مقاله علائم کودک خجالتی را مطالعه نمایید )
راه های درمان کم رویی کودکان خود را بدانید :
در زیر سعی کردیم موارد آموزشی برای درمان کم رویی کودکان در نظر بگیریم که می تواند تاثیر زیادی برای از بین بردن کم رویی و خجالت آنها داشته باشد. نکته مهم اینکه اگر شاغل هستید و در زمانی که سرکار هستید و در منزل حضور ندارید حتما به مراقب و پرستار کودک در منزل نکات زیر را گوشزد کنید که با فرزند شما انجام دهد.
1- به کودکان راه کار دهیم:
یکی از راهای درمان کم رویی کودکان این است که میتوانیم به او راهکارهایی دهیم که از این دایره محدود بیرون بیایید. مثلاً به او بگوییم با دوستانش معاشرت کند و یا با آنها حرف بزند. به حرفهای آنها گوش دهد در جمع از او بخواهیم که برخی کارها را او انجام دهد .
2- به کودکان واژه خجالتی بودن را اطلاق نکنیم:
به هیچ عنوان در مقابل دیگران و در جمع نگوییم که کودکمان کم رو و خجالتی است. همین امر باعث استرس بیشتر او می شود و او را نگران میکند که دارای ویژگی است که او را متمایز از دیگران میکند در حالیکه میتوانیم با گفتن جملاتی مانند تو خیلی خوب با بقیه ٱخت می شوی اما کمی زمان میبرد وارد جمع بقیه شوی ،او را ارام کنیم.
3- سعی کنیم در این مسیر با او همراه و همدل باشیم:
سعی کنید که از گفتن جملاتی مانند:(آخه اینم خجالت داره؟) و غیره دوری کنیم در مقابل تلاش کنید که با او همراه شوید نه احساس او را نفی کنید و نه جبهه گیری کنید بلکه در صورت تطابق او با شرایط بر آید و باعث شویداحساس آرام تری داشته باشد و اضطرابش کم شود.
( در ادامه توصیه می شود مقاله آموزش مدیریت پول را به کودکان خود یاد دهید را مطالعه نمایید )
۴_ به صورت واضح سعی در اصلاح رفتار او نداشته باشید:
اگر کار اشتباهی کرد یا حرف نادرستی زد سعی نکنیم که جلوی خانواده و یا گروه مهمانها به او یاد آوری کنیم، بلکه بهتر است به صورت غیر مستقیم و یا در خلوت به او یادآوری کنیم، به حرف های او توجه کنیم و کاملا تمرکز کنیم زمانی که برایمان حرف میزند.
۵_ به همراه کودک بازیها و کار های جمعی انجام دهیم:
مثلاً او را در یک رشته ورزشی گروهی مانند فوتبال ثبت نام کنیم ،و یا از او بخواهیم که برایمان شعر یا قصه بخواند، و او را قضاوت نکنیم، در مهمانی ها او را وارد بازیهای گروهی مانند پانتومیم و غیره کنیم.
۶_انجام برخی کار ها مانند تئاتر:
میتوانید در خانه به همراه کودکتان یک تئاتر خیالی اجرا کنید با تماشاچیان خیالی مثل اسباب بازیها ،و از کودکتان بخواهید برای آنها بازی کند.
۷_ بازی کردن نقش معلم:
از فرزندتان بخواهید که معلم شما شود و به شما درس دهد و یا به عروسک ها و اسباب بازیهایش و احساس قدرت را تجربه کند و همین امر باعث بالا رفتن اعتماد به نفس او می شود.
( توصیه می شود مقاله تربیت کودک بدون فریاد و کتک را مطالعه نمایید )
۸_ انجام دادن یک مصاحبه فرضی:
میتوانید یک شی را به عنوان میکروفون جلوی او بگیرید و از او سوال های مختلف در مورد علاقه هایش و سایر چیز ها بپرسید و از این طریق او را وادار به صحبت کردن کنید.
۹_ ضبط کردن صدای فرزندتان :
میتوانید در حین انجام یک بازی یا نمایش یا یک مصاحبه فرضی صدای فرزندتان را ضبط کنید و برای او بگذارید که گوش دهد که او از این طریق نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید و سعی در بر طرف کردن آن کنید.
۱۰_بازی پانتومیم :
یکی دیگر از روشهای درمان کم رویی کودکان استفاده از بازی پانتومین است . از او بخواهید که بوسیله پانتومیم یک چیزی را به شما معرفی کند و همین امر باعث از بین رفتن کم رویی او می شود.