به مجموعه رفتار هایی که به صورت خواسته یا ناخواسته توسط اشخاصی که مراقبت سالمند هستند و یا افراد غریبه، اطلاق می شود که طی این رفتار ها کیفیت زندگی افراد سالمند کاهش پیدا می کند این مجموعه رفتار ها شامل مصرف بی رویه دارو ، عدم رعایت بهداشت ، عدم مراقبت از زخم های ایجاد شده در سالمندان و عدم استعمال غذا های سالم و مفید می باشد. این آسیب ها علاوه بر این که بر جسم سالمند اثرات مخرب می گذارد می تواند روی روان آن ها نیز تاثیر گذار باشد .
سالمند آزاری دارای انواع مختلفی می باشد از جمله :
1- سالمند آزاری به صورت جسمی و فیزیکی :
سالمند آزاری به صورت جسمی و فیزیکی به این گونه است که اشخاصی که از آن ها مراقبت می کنند از روی قصد رفتار های خشونت آمیز مانند ضرب و شتم ، کتک کاری ،فشار دادن گلو یا هر صدمه دیگری را می توان جزء این نوع از سالمند آزاری بدانیم
2- سالمند آزاری به صورت جنسی :
سالمند آزاری به گونه ای است که فرد سالمند را با توسل به زور به صورت جنسی از طریق لمس یا موارد دیگر مورد آزار و اذیت قرار می دهد .
3- سالمند آزاری به صورت روحی و روانی :
اگر با حرف های خود باعث استرس سالمند و یا ایجاد دلسردی و افسردگی او شویم و بخواهیم از خرج کردن برای آن ها امتناع کنیم او را مورد آزار روحی و روانی قرار داده ایم .
4- سالمند آزاری به صورت عدم توجه و غفلت :
اگر آن طور که باید از سالمند خود نگهداری و مراقبت لازم را نداشته باشیم و نیاز های اولیه مانند خوراک پوشاک و مسکن را برایش تامین کنیم این مورد هم جزئی از سالمند آزاری محسوب می شود .
5- سالمند آزاری به صورت سوء استفاده کردن از سالمند در مورد دارایی و اموال او :
اگر شخصی که اطراف سالمند حضور دارد و با او زندگی می کند به صورت غیر قانونی و یا از طریق زور بخواهند دارایی فرد سالمند را بالا بکشند و بخواهند از او دزدی کنند و یا حتی وکالت نامه جعلی درست کنند فرد سالمند مورد آزار قرار می گیرد .
( در ادامه توصیه می شود مقاله بیماری دلیریوم در سالمندان چیست و راه ها درمان آنرا حتما مطالعه نمایید )
موارد خطر ساز و دارای ریسک که آزار و اذیت سالمندان را بالا می برد:
موارد خطر آفرین می تواند روی موارد فردی ، اجتماعی و فرهنگی افراد سالمند اثر گذار باشد
خطرات موثر فردی و شخصی :
این خطرات فردی برای سالمند باعث اختلال در جسم و روح فرد و روی آوردن به مشروبات الکلی می باشد .
خطرات موثر اجتماعی در جامعه :
اگر افراد سالمند مورد سو استفاده از سمت اطرافیان خود قرار بگیرند و توانایی های جسمی و روحی خود را نیز از دست بدهند و از طرف اجتماع حمایت نشوند به افراد منزوی تبدیل می شوند .
خطرات تاثیر گذار فرهنگی روی سالمندان :
یکی دیگر از عواملی که خطر سالمند آزاری را بالا می برد این است که روابط و پیوند های بین افراد خانواده با فرد سالمند از بین می رود و میزان انحصار وراثت روی قدرت و توانایی در خانواده سالمند تاثیر می گذارد و همچنین ترک کردن والدین توسط فرزندانی که از آن ها نگهداری می کردند می توانند باعث سالمند آزاری در فرهنگ خانواده سالمند تأثیر بگذارد .
خطرات تاثیر گذار روی روابط خانوادگی :
داشتن یک زندگی مشترک با همسر هم می تواند یکی از موارد ریسک و خطر ساز سالمند آزاری محسوب شود البته این که خود همسر یا فرزندان عامل سالمند آزاری باشند خیلی مشخص و مشهود نیست ولی به طور کلی زمانی که یک سالمند نیاز به مراقبت پیدا می کند و به همسر و فرزندانش وابستگی پیدا می کند به طور عمده از نظر مالی مورد خطر سالمند آزاری شخص قرار گرفته می شود و رابطه بین آن ها بسیار استرس زا و با اضطراب می باشد و چون زمان برای رسیدگی به سالمندان را ندارد مسلما آزار و اذیت دیدن سالمند بسیار افزایش پیدا می کند .
راه کارهای پیشگیری از سالمند آزاری :
- تاثیر دفاتر و جایگاه ها یی برای این که میزان آگاهی و اطلاعات عمومی را به صورت کاملا حرفه ای بالا ببرد .
- اطلاع رسانی در مدارس و دانشگاه ها
- کنترل مدیریت اضطراب روی سالمند و توجه به نگهداری از آن ها
- بهبود دهنده شاخص ها و استاندارد های مراکز نگهداری از سالمندان
- ارائه آموزش های حرفه ای به پرستار مراقب سالمندان
- معاونت و همکاری چند بخش از جمله بخش های رفاهی اجتماعی ، بخش های آموزشی و بخش های مربوط به بهداشت .
- ارائه گزارش به مقامات بالا به صورت اجباری
- ایجاد یک سرپناه اضطراری که امنیت داشته باشد
- ارائه کلاس های آموزشی روانشناسی برای مشاوره به اشخاص سالمند آزار که باعث اذیت سالمندان می شود
