اهمیت فشار خون بر کسی پوشیده نیست اما لازم است همه نسبت به فشار خون نرمال سن خود آگاهی داشته باشند به خصوص سالمندان . در این مقاله قصد داریم فشار خون نرمال در سالمندان را بررسی کنیم و بیماریهای این دوره سنی ، در خصوص فشارخون را نگاهی اجمالی بیندازیم .
فشار خون و اهمیت آن
اصطلاح فشار خون در پزشکی به میزان فشاری گفته می‌شود که خون برای گردش و جریان خود در رگ ها و قلب ، جهت رساندن اکسیژن و مواد مغذی به اعضای حیاتی ، به آن نیاز دارد .
حد نرمال آن در افراد و سنین مختلف متفاوت است اما تقریباً ۱۲۰/ ۸۰ mmhg را طبیعی و نرمال می دانند . منظم بودن فشار خون نرمال در سالمندان از این رو اهمیت دارد که باعث اطمینان از سلامت قلب است و چک کردن روزانه آن از وظایف اصلی یک پرستار سالمند بشمار می رود .
فشار خون نرمال یعنی چه
همانطور که می دانیم فشارخون ، نیرو و انرژی است که از جانب خون به جداره رگ‌ها وارد می‌شود و باعث جریان یافتن خود و جابه‌جایی اکسیژن تازه و مواد مغذی از برخی اندام ها و رسانیدن به برخی اندام‌های دیگر و گرفتن مواد زائد و دی‌اکسید کربن از اندام ها و کمک به دفع آن ها است .
اگر در بدن تعدادی از رگ ها سفت ، منقبض یا به هر علتی تنگ و نیمه مسدود شده باشد خون با فشار بیشتری از آن عبور می کند و این باعث بروز مشکلات و بیماریهای قلبی می‌شود زیرا قلب تحمل فشار زیاد را ندارد .
نحوه خوانش فشار خون
فشار خون به این صورت گفته می شود ،فشار خون سیستولیک بر روی دیاستولیک و سنجش آن بر حسب میلی متر جیوه است. حد نرمال فشار خون در افراد میانسال و یا بزرگسال بین محدوده ۶۰/۹۰ mmhd تا ۸۰/۱۲۰ mmhd است و اگر در فردی دستگاه فشارسنج کمتر از ۶۰ بر روی ۹۰ را نشان دهد می گوییم افت فشار خون دارد و اگر بالای ۸۰ بر روی ۱۲۰ را نشان داد می‌گوییم فشار خون بالا دارد .
عبارت های فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست و کدام مهمتر است
▪︎سیستولیک :
میزان فشار وارده بر دیواری رگ ها ،در هنگام ضربان قلب را اندازه گیری می کند .
▪︎دیاستولیک :
میزان فشار وارده بر دیواره رگ ها ، در هنگام استراحت قلب را می سنجد .
در افراد بالای ۵۰ سال و میانسال مهمترین فشار خون ، فشار سیستولیک است و ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را با سنجش این فشار خون تشخیص می دهند زیرا با افزایش سن و سفت و منقبض شدن رگ ها،میزان این فشار خون افزایش می یابد .
(( در ادامه توصیه می شود مقاله میوه های خوب برای فشار خون بالا را حتما مطالعه نمایید ))
حفظ فشار خون نرمال در سالمندان چه کمکی به آن ها می کند
- جلوگیری از سکته مغزی
- پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی
- کمک به نارسایی کلیه
- حفظ سلامت چشم ها و کمک به قدرت بینایی در آنان
- پیشگیری از سرگیجه
- پیشگیری از بی وزنی و سبکی سر
- جلوگیری از افتادن بر زمین
- جلوگیری از بروز شوک ناگهانی
فشار خون که با سرگیجه شدید همراه است می تواند نشانه ای از وجود مشکلات و عوامل زیر باشد :
- وجود بیماری های قلبی
- کاهش آب بدن و کمبود شدید آن
- باردار بودن
- وجود عفونت
- آنافیلاکسی
- مشکلات تغذیه‌ای
- اختلال در کار غدد درون ریز
- عوارض برخی داروها
(( در ادامه توصیه می شود مقاله راه های مقابله با فشار خون بالا را حتما مطالعه نمایید ))
رعایت نکاتی جهت حفظ فشار خون نرمال در سالمندان
در ابتدا باید اشاره کرد که وجود یک پرستار ماهر و با تجربه در کنار یک سالمند بسیار ضروری است و اما در ادامه باید گفت رعایت نکات ذیل می تواند به حفظ تعادل فشار خون و نرمال بودن آن کمک فراوانی کند .
انجام حرکات ورزشی :
انجام حرکات ورزشی بر اساس سن و توانایی شخص ، بدن سالمند را تحریک کرده و ماده‌ای به نام اسید نیتریک ،تولید و آزاد می کند که نقش آن در بدن کمک به باز شدن رگ های خونی است که خود در جلوگیری از افت فشار خون تاثیر بسزایی دارد ؛ انجام حرکات ورزشی، عضلات قلب را قوی و تقویت کرده ،استرس و اضطراب فرد را کاهش می‌دهد و در صورت داشتن اضافه وزن به کاهش آن کمک چشمگیری دارد .
توجه به داشتن وزن نرمال :
چاقی یکی از دلایل بروز بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی است و کم کردن حتی۳_ ۴ کیلو هم می‌تواند در حفظ فشار خون نرمال تاثیر زیادی داشته باشد .
داشتن رژیم غذایی سالم :
خوردن میوه تازه و سبزیجات ضدعفونی شده با برگ سبز تیره و استفاده از لبنیات با چربی کم و خوردن انواع غلات و گوشت های سفید مرغ ، ماهی و انواع مغزها و آجیل ها می توانند در حفظ فشار خون نرمال تاثیرگذار باشند و باید توجه کرد که کاهش مصرف گوشت های قرمز و چربی‌ها و قندها نیز از خطر ابتلا به فشارخون بالا جلوگیری می کند .
کم کردن مصرف نمک :
بالا بودن میزان مصرف نمک در طول روز و بیش از ۵۰۰ میلی گرم باعث افزایش فشار خون شده و مصرف روزانه یک قاشق چایخوری می تواند در حفظ فشار خون نرمال تاثیر گذار باشد .
ترک استعمال دخانیات :
نیکوتین موجود در دخانیات باعث منقبض شدن عروق و بالا رفتن فشار خون می‌شود و در درازمدت خطر ابتلا به بیماری های قلبی ، عروقی و سرطانی بسیار زیاد است .
از آنجا که وجود فشار خون بالا و یا افت فشار خون هر دو بسیار خطرناک هستند لذا رعایت نکات بالا و جدی گرفتن دستورات و تجویزات پزشک ، برای حفظ فشار خون نرمال در سالمندان بسیار ضروری و الزامی است .
