در گذشته بیشتر کودکان بر اثر ابتلا به انواع بیماری زندگی کوتاهی داشتند و آمار مرگ و میر در آن ها بسیار بالا بوده اما با تولید انواع واکسن درصد مرگ و میر کاهش یافته. در واقع واکسن میکروب کشته شده یا ضعیف شده بیماری است. در اینجا قصد داریم در ادامه مقاله های مراقبت های پرستاری در منزل آتیه پرستاران سلامت به مراقبت های بعد از واکسن ب ث ژ بپردازیم و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما والدین عزیز و پرستاران کودک در منزل قرار دهیم و قبل از آن می‌خواهیم بدانیم علت تزریق این واکسن چیست و از بروز کدام بیماری ها جلوگیری می کند .
واکسن ب .ث. ژ چیست
این واکسن در حقیقت میکروب ضعیف شده بیماری سل گاوی است که با تزریق آن در بدو تولد در بازوی چپ نوزادان، بدن شخص را در برابر بیماری سل مقاوم می کند و این مقابله با پادتن ساخته شده در بدن فرد صورت میگیرد .
بیماری سل از طریق سرفه و دستگاه تنفسی قابل انتقال است و در گذشته باعث مرگ بسیاری از افراد می شده و تزریق واکسن و تولید پادتن در بدن نوزاد او را برای مقابله با این بیماری مقاوم می‌کند .در کودکانی که این واکسن چند هفته بعد از تولد تزریق می گردد نیاز به تست توبرکولین است یعنی تستی که در صورت وجود سل تشخیص داده شود.
در صورت بروز حساسیت، در این حالت واکسنBCG تزریق خواهد شد. تزریق واکسن ب.ث.ژ ۵۰ درصد مصونیت در برابر بیماری سل و جذام ایجاد می کند و برای کودکان بسیار مفید بوده و از عفونت مننژیت مغزی در آنها جلوگیری می‌کند .
بیماری سل و علائم آن و لزوم تزریق واکسن ب. ث. ژ بیماری سل که در قدیم با نام تب لازم شناخته شده است یک بیماری عفونی و مرگبار بوده که توسط باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بروز می‌کند و از طریق تنفس به افراد دیگر منتقل میشود و ریه‌ها را درگیر کرده و عفونی می‌سازد اما به برخی از نقاط دیگر بدن نیز می تواند اثر بگذارد .
اکثر عفونت‌ها در افراد پنهان است اما در بین آنها هستند افرادی که در آنها بیماری فعال شده و مشکل‌ساز میشود و در نهایت به مرگ فرد می انجامد از علائم این بیماری عفونی و خطرناک :سرفه، خلط خونی ،تب و لرز شدید، تعریق شبانه و کاهش وزن است. از این رو تزریق این واکسن بسیار ضروری است.
با تزریق واکسن ب. ث .ژ در بدو تولد می توان از این بیماری پیشگیری کرد اما بعد از تزریق مراقبت های بعد از واکسن ب ث ژ نیز بسیار الزامی است .
بعد از تزریق واکسن ب .ث .ژ چه واکنشی رخ می‌دهد
بروز برجستگی در محل تزریق واکسن :
اولین واکنشی که می‌تواند بعد از تزریق واکسن بروز کند ایجاد برجستگی بعد از گذشت دو تا سه هفته از انجام واکسیناسیون است که باعث سفتی و تورم و قرمزی شده سپس پوست آن نازک میشود. اطراف آن حاله قرمزی ایجاد شده و تاول تبدیل به زخم چرکی میشود با خروج ترشح و باز شدن زخم با گذشت ۳ تا ۴ هفته دیگر زخم رویه بسته و به مرور جای زخم صاف میشود . اما محل آن تا آخر عمر باقی خواهد ماند.
بعد از تزریق این واکسن تب بروز نمی‌کند و واکنش شدید پوست ایجاد نمی‌شود و فقط محل واکسن زخم ایجاد میشود. در صورت ورود میکروب به این زخم ممکن است زخم آبسه چرکی کرده و نیاز به مراجعه به پزشک باشد. تعویض لباس ها و حمام کردن در این دوران روند بهبود را سرعت می بخشد .
بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل یا ترقوه :
گاهی مواقع چند هفته بعد از تزریق ممکن است مادر در هنگام شستشوی نوزاد خود در زیر بغل و یا استخوان ترقوه نوزاد برجستگی احساس کند اما جای نگرانی نیست زیرا این غده دردناک نبوده و خود به خود از بین خواهد رفت ؛حتی اگر این غده عفونی شود و سر باز کند و ترشح خارج شود هم خطر چندانی نخواهد داشت فقط جای زخم باید شستشو و تمیز نگه داشته شود اما در صورت احساس ناراحتی یا نگرانی زیاد می توانید به پزشک مراجعه کنند .
( در ادامه توصیه می شود مقاله مراقبت های بعد از واکسن دو ماهگی در کودکان را مطالعه نمایید )
مراقبت های بعد از واکسن ب.ث.ژ
حال که در بالا به نوع واکسن ب ث ژ آشنا شدید، می خواهیم به مراقبت های بعد از این واکس بپردازیم. پس بنا بر توصیه کارشناسان مرکز پرستاری آتیه پرستاران سلامت به مادران و پرستار کودک در منزل توصیه می شود که موارد زیر را به دقت مطالعه کرده و آنها را رعایت نمایند تا روند بهبودی با سرعت بالایی طی شود. این موارد شامل
- اگر روی زخم مدت طولانی بهبود پیدا نکرد و یا عفونت و آبسه شدید پیدا کرد حتماً به پزشک مراجعه کنید .
- پوشیدن لباسهای نخی و گشاد برای نوزاد الزامی است تا محل زخم توسط لباس تن به ساییده نشود .
- تمیز نگه داشتن مکان تزریق واکسن ضروری است. ▪︎حمام کردن بعد از یک تا دو روز مانعی ندارد و به بهبود زخم کمک می‌کند .
- به هیچ عنوان محل واکسن را دستکاری نکنید .
- اگر جای واکسن زخم ایجاد نشود مشکلی نیست و نیازی به تکرار دوباره واکسن ندارد .
- بلافاصله بعد از تزریق تب بروز نمی کند؛ اما بین ۲۰تا۴۰ روز بعد از آن ممکن است تب بسیار خفیفی بروز کند .
- در محل زخم به هیچ عنوان کرم یا پماد استفاده نکنید.
- از خاراندن و ضربه زدن به محل زخم اجتناب کنید .
- در صورت بروز تورم بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تا نوزاد مورد معاینه قرار بگیرد ؛البته می‌تواند کاملاً طبیعی باشد و جای نگرانی نیست .
- اگر فردی ایدز داشته باشد با تزریق واکسن ب .ث.ژ عفونت ایجاد میشود و خطرناک خواهد بود .
- محل زخم را با چسب یا باند و یا پارچه نپوشانید و بگذارید که هوا در جریان باشد .
( در ادامه توصیه می شود مقاله بیماری خروسک در کودکان و راه های درمان آنرا مطالعه نمایید )
نکات مهم در مراقبت های پرستاری بعد از واکسن ب ث ژ را بدانید
از آنجا که بعد از تزریق واکسن ب .ث. ژ بازو متورم و قرمز شده و کم‌کم زخم ایجاد میشود ممکن است ترشحاتی از آن خارج شود. می توان گفت جای نگرانی نیست زیرا مراحل طبیعی بهبود است و این جای زخم تا بزرگسالی باقی می‌ماند .
از آنجا که واکسن ب .ث. ژ در افراد بزرگسال مخصوصاً آنهایی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند نیز تزریق میشود لازم است از هفته ها قبل به فکر تزریق باشند تا از زدن واکسن ها با هم جلوگیری شود .
واکسن های دیگری نیز هستند که از میکروب زنده ساخته می‌شوند و زدن آنها با یکدیگر خطرات زیادی به همراه دارد. واکسن هایی مانند: تب زرد ،اوریون، سرخک، فلج اطفال ،تیفوئید دهانی، سرخچه ، تزریق این واکسن ها باید حداقل حدود ۴ هفته با یکدیگر فاصله داشته باشند در غیر اینصورت خطرناک است .
در چه زمان و چه مواردی باید از تزریق واکسن ب .ث .ژ اجتناب کرد
- زمانی که شخص سیستم ایمنی ضعیفی دارند .
- اگر فردی اخیراً واکسنی زده که در آن ویروس زنده بوده باید از انجام تزریق واکسن پرهیز کند .
- افرادی که اچ آی وی دارند نباید این واکسن را تزریق کنند .
- افرادی که آبله مرغان دارند .
- از تزریق واکسن برای زنان باردار باید جلوگیری شود .
- افرادی که دارای بیماری های خاص مانند سرطان هستند واکسن ب ث ژ تزریق کنند .
- در نوزادان بیمار و یا دارای وزن کمتر از دو و نیم کیلوگرم نیز با تاخیر باید این واکسن تزریق شود .
- از تزریق واکسن برای افرادی که تب دارند نیز باید اجتناب شود.
2 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
توضیحات بسیار عالی بود.سپاس
درود بر شما