داشتن حس مسئولیت پذیری در کودکان قابلیتی است که از ۳ سالگی به بعد کودکان می توانند آن را به صورت اکتسابی به دست بیاورند و این مسئله یکی از نشانه های رشد و افزایش اعتماد به نفس در کودک می باشد که پذیرش آن می تواند به موفقیت های زیادی در ارتباط با دیگران نائل شود.
والدین می باید به این مسئله توجه داشته باشند که حس مسئولیت پذیری را در کودک به وجود بیاورند اکثر والدین بر این باورند که کودک فقط باید درس خواند و فقط همین یک خواسته را از فرزند خود دارند در صورتی که هر کودکی زندگی فراتر از درس و تحصیل دارد و باید در هر برهه ای از زندگی که قرار می گیرد در مواجه شدن با یک سری از مسائل بتواند روی پای خود بایستد و گلیم خود را از آب بیرون بکشد در ادامه مطلب در مورد ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان مطالبی ارائه خواهد شد .
چگونگی تقویت مسئولیت پذیری در کودکان :
والدین و همچنین خانم هایی که مشغول ارائه خدمات پرستاری کودک در منزل هستند، می باید یک سری از کار های شخصی و امورات منزل را به کودکان محول کنند کار هایی را که کودک بتواند در حد توانش باشد را باید به دوش او انداخت تا از طریق آن حس مسئولیت پذیر را در وی تقویت نمایید در این صورت است که کودکان در منزل معنی مشارکت در کار را متوجه می شوند و از این مسئله که می توانند با توجه به مهارت و توانمندی که دارند به شما کمک کنند یک حس افتخار و مهم بودن به آن ها دست می دهد که می تواند اعتماد به نفس را در آن ها افزایش دهد .
ویژگی های مسئولیت پذیری :
یکی از ویژگی های مهم مسئولیت پذیری این است که شخص هیچ گونه اجباری برای قبول کردن آن ندارد و انتخاب او کاملا به صورت آگاهانه و با اختیار خود می باشد حس مسئولیت مانند عقد یک قرارداد می باشد که طرفین مورد معامله از محتوای قرارداد آگاهی دارند در صورت اختیاری می توانند آن را قبول کنند و اجباری در آن وجود ندارد و این احساس مسئولیت بدون هیچ زور و یا احساس گناهی باید پذیرفته شود .
انواع مسئولیت پذیری شامل موارد زیر می باشد :
۱) مسئولیت پذیری به صورت شخصی و افرادی
۲) مسئولیت پذیری به صورت اجتماعی و گروهی
در مورد اول که مربوط به محیط خانواده می شود و یک سری از امورات شخصی مانند مسواک زدن و لباس پوشیدن به عهده ی کودکان قرار می گیرد و در مورد دوم فراتر از محیط خانواده در محیط بیرون کودک باید مسئولیت اجتماعی را بپذیرد .
(( در ادامه توصیه می شود مقاله روشهای آموزش مدیریت پول به کودکان را حتما مطالعه نمایید ))
زمان شروع پذیرش مسئولیت در کودکان :
برای ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان شما می توانید از سنین ۲ سالگی به بعد اقدام نمایید و هیچ وقتی برای آموزش آن زود نخواهد بود کودکان از سنین دو سالگی به بعد می توانند یک سری از کار ها را انجام بدهند و در این سنین اشتیاق زیادی به کمک کردن شما دارند شما می توانید به نسبت توانمندی آن ها کار هایی را به آن ها محول کنید به طور مثال کودکان در سن دو سالگی می توانند اسباب بازی های خود را از اتاق جمع کنند و یا زمانی که می خواهید لباس بشوید م می توانید از او بخواهید لباس های رنگ تیره و روشن را از هم جدا کند و به شما بدهد .
و یا این که در سن سه سالگی به بعد می تواند به او یاد بدهید که به گلدان ها آب بدهند و ظرف غذای خود را از روی میز بردارد و آشپزخانه ببرد در سنین بالاتر کودکان توانایی این را دارند که به شما در چیدن سفره شام و بردن قاشق چنگال ها کمک کنند پس بهتر است از همان کودکی حس پذیرش مسئولیت را در وجود آن ها با همین کار های کوچک در منزل آغاز کنن زیرا ایجاد حس مسئولیت پذیری در کودکان بسیار حائز اهمیت می باشد و در آینده آن ها نقش بسیار مهمی ایفا می کند .
چگونگی ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان به شرح زیر می باشد :
۱)از دست کم گرفتن کودکان بپرهیزید :
یکی سری از والدین کودک اگر کودکان آن ها کارهایی را انجام می دهند این کار را پایین تر از حد می دانند و خود آن ها به انجام آن مشغول می شوند در صورتی که خود کودک می تواند خیلی خوب از پس آن ها بر بیاید پس سعی کنید برای ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان آن ها را دست کم نگیرید .
۲) کارهای متناسب با سن کودک را به او محول کنید :
برای ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان باید کارهایی را به آن ها بدهید که از پس آن بر آیند اگر توقع شما بیش از حد معمول باشد و کودک در آن سن نتواند کاری را که شما از او می خواهید را انجام بدهند حس ناامیدی به دست می دهد اما اگر متناسب با سن او کاری به وی محول شود از این که آن را می تواند انجام بدهد حس شادمانی به او دست می دهد .
۳) ایراد های کار کودک را در نیاورید :
اگر کاری که کودک انجام می دهد را جلوی چشمان او اصلاح کنید حسی به او منتقل می شود که گویی تلاش او برای انجام آن کار بی فایده بوده است سعی کنید ایراد کار را نگیرد و او را ملامت نکنید به مرور در انجام کارش مهارت پیدا می کند
۴) جملات مثبت به کودک بزنید :
سعی کنید از گفتن جملات منفی مانند اگر لباس های مهمانی را در نیاوری نمی گذارم با اسباب بازی های خود بازی کنی استفاده نکنید شکل مثبت آن را به کار ببرید بگویید اگر دوست دارید بازی کنید باید لباس های مهمانی ات را دربیاوریی تکرار جملات برای کودکان عادت میشود .
۵) به کودک یاد بدهید اگر سهل انگار باشد باید نتیجه کار خود را ببیند :
اگر کودک اسباب بازی های خود را جمع نمی کند و به شما گوش نمی دهد باید به او بگویید اگر اسباب بازی های خود را جمع نکند تا دو روز اجازه نداری از اسباب بازی استفاده کنی و اگر چیزی روی زمین می ریزد یک دستمال به او بدهید تا آن را تمیز کند .