به یک سری از ضایعه پوستی که در زیر پوست بر اثر فشار های طولانی مدت ایجاد می شود زخم بستر می گویند این زخم ها معمولا در جاهایی از بدن به وجود می آید که پوست روی برجستگی های استخوانی قرار گرفته باشد مانند پاشنه پا و باسن که معمولاً بیشتر از نواحی دیگر به زخم بستر درگیر می شود این زخم ها در افرادی به وجود می آید که برای یک تایم طولانی در یک حالت و پوزیشن قرار می گیرند و از این که بخواهند وضعیت خود را تغییر بدهند ناتوان هستند مانند افرادی که فلج هستند و یا دچار سالخوردگی می گردند در ادامه مبحث در ارتباط با نحوه مراقبت از زخم بستر توسط پرستار خانگی مطالبی را ارائه می دهیم
زخم بستر چگونه به وجود می آید ؟
زمانی که قسمتی از پوست روی برجستگی استخوانی تحت فشار قرار بگیرد مویرگ هایی که از پوست تغذیه می شود مسدود می گردند و این انسداد تا زمانی که فشار برداشته نشود ادامه خواهد داشت در بیماران به دلیل این که نمی توانند وضعیت خود را تغییر بدهند این حالت ادامه خواهد داشت و به مرور تبدیل به زخم هایی در بدن آن ها می شود اما به مراتب انسان سالم به دلیل تغییر پوزیشن های زیاد در هنگام خواب تحت تاثیر این زخم ها قرار نمی گیرد اما بیماران به دلیل عدم توانایی توسط دیگران روی ملحفه کشیده می شوند و یک اصطکاک بین پوست و ملحفه ایجاد می شود که باعث آسیب وارد شدن به پوست می گردد.
مراحل شکل گیری زخم بستر :
زخم بستر زمانی که به وجود می آید در چهار مرحله خود را نمایان می کند :
مرحله اول :
در اوایل شکلگیری پوست شخص یکم به حالت قرمزی در می آید و گرم به نظر می رسد و کمی هم خارش در آن به وجود می آید
مرحله دوم :
یک زخم گود رفته با تاول هایی در سطح پوست به وجود می آید
مرحله سوم :
در این مرحله به بافت های زیر پوست آسیب وارد می شود و چربی های زیر آن قابل مشاهده می گردد
مرحله چهارم :
در اثر آسیب جدی به پوست عفونت در پوست ایجاد میشود و ممکن است ماهیچه ها و استخوان شخص نمایان گردد که برای ترمیم و نحوه مراقبت از زخم بستر در قسمت های بعدی این مقاله مطالب ذکر خواهد شد .
راه کار های درمانی و نحوه مراقبت از زخم بستر توسط یک پرستار منزل
۱) کاهش میزان فشار :
اولین راه کار مراقبت از زخم بستر این است که باید فشاری را که باعث به وجود آمدن زخم شده است را کاهش دهید به این طریق که فرد بیمار را با کمک پرستار منزل جابجا کنید و پوزیشن او را تغییر بدهید به طور مثال اگر شخص بیمار دائم در حال دراز کش می باشد هر یک ساعت او را روی صندلی بنشانید و وضعیت او را تغییر بدهید
۲) از بالشتک استفاده کنید :
یک سری از بالشتک ها وجود دارد که حاوی هوا هستند و استفاده از آن ها می تواند به بیمار کمک کند از فشار بیش از حد به زخم او پیشگیری نماید و این وسایل نحوه مراقبت از زخم بستر را برای شما راحت تر می کند .
۳) جدا سازی بافت های مرده :
نحوه مراقبت از زخم بستر این گونه است که اگر بافت دچار آسیب دیدگی شده باشد باید قسمت های مرده آن را جدا کنید تا بافت های دیگر بتوانند بهبود یابند برای این کار باید عمل جراحی کوچک روی بافت اعمال شود و یا این که با شستشوی پرفشار و پانسمان بافت های مرده را از پوست خارج نمایید برای جدا سازی بافت مرده می توانید از یک سری مواد شیمیایی که باعث حل شدن بافت آسیب دیده می گردند نیز استفاده نمایید
۴) پانسمان مرتب زخم :
از دیگر راه کار های مراقبت از زخم بستر این است که پرستار منزل محل آسیب دیده را باید تمیز نگه دارد و آن را پانسمان نماید تا از بروز عفونت در آن پیشگیری شود اگر زخم بستر خیلی حاد نباشد و در مرحله اول و دوم شکل گیری باشد شما می توانید با آب و صابون آن را شستشو دهید اما اگر درجه آن حاد شده باشد برای شست و شوی آن می باید از محلول نمکی استفاده کنید و بعد از شست و شوی باید آن را کاملا خشک کنید و موجب عفونت و میکروب نگردد سپس با استفاده از گاز های استریل آن را به خوبی پانسمان نمایید و روزانه آن را تعویض نمایید اگر فرد بیمار با ایجاد این زخم ها درد نیز بر او غالب شده باشد می توانید جهت کاهش عفونت های حاصل از زخم آنتی بیوتیک به او را بخورانید
۵) روش جراحی :
برای مراقبت از زخم بستر می توانید روش جراحی را انجام بدهید این حالت که در آخرین مرحله قرار می گیرد زمانی توسط پزشک صورت می گیرد که زخم ها بسیار عمیق شده باشد و عفونت شدید پیدا کرده باشند که در این صورت به غیر از پوست قسمت های زیرین یعنی استخوان ، تاندون ها نیز آسیب وارد شده باشد یک پزشک در همچین شرایطی با روش جراحی بافت های مرده را خارج می کند و از سایر قسمت های بدن فرد بیمار برای ترمیم پوست و عضله ی آسیب دیده او استفاده میکند و روی استخوان ها و تاندون ها پیوند می زند
نحوه جلوگیری از بروز زخم بستر
همان طور که می دانید پیشگیری بهتر از درمان است جهت جلوگیری از زخم بستر مراقبین و پرستاران بیمار می باید وضعیت بیمار خود را دائما تغییر بدهند تا بیمار در یک حالت برای تایم طولانی قرار نگیرد همچنین زمانی که فرد را جابه جا می کنید او را در حالتی قرار دهید که نواحی که در معرض ایجاد زخم بستر هستند مانند باسن کمترین فشار روی آن ها متحمل شود .
