چاقی در کودکان و نوجوانان معضلی است که امروزه والدین خیلی با آن گرفتار هستند . چاقی زیاد در برخی افراد از کوچک تا بزرگ مشاهده میشود و این مشکل، یعنی اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان نیز به چشم می‌خورد. چاقی در کودکان نشان دهنده عدم تعادل مناسب و طبیعی بین وزن و قد آنهاست و بیشتر از حد معمول است. چاقی خود تنها یک مشکل به حساب می‌آید و می‌تواند زمینه ساز بیماری ها و امراض دیگر نیز شود که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
برخی تصور نادرست هم درمورد چاقی وجود دارد که بر اساس مد و الگوی امروز به وجود آمده و یکسری افراد خود را برای جلوگیری از اضافه وزن از خوردن مواد غذایی لازم برای بدن منع می کنند اما باید به رژیم غذایی کودکان توجه کرد که در عین خوردن ویتامین ها و خوراک های ضروری بدن بتوانند وزن ایده آل خود را حفظ کنند .
همانطور که هرچیز زیادی برای بدن ضرر دارد اضافه وزن هم نیز تاثیر سویی را بر بدن می‌گذارد و علاوه بر زیان هایی که تنها خودش به بدن می‌رساند کار دیگر اندام‌ها را نیز مختل میکند در این زمینه می‌توان به بیماری‌هایی مانند دیابت فشار خون وچربی بالا اشاره کرد که اگر این مشکلات در کودک ایجاد شود تا بزرگسالی همراه کودک خواهد بود.
ارثی بودن چاقی در کودکان و نوجوانان :
بیماری چاقی می تواند ارثی باشد یعنی اگر یکی از والدین اضافه وزن داشته باشد کودک نیز مبتلا به چاقی شود یا می‌تواند به دلیل تغذیه نامناسب باشد یا حتی برخی بیماری‌ها از جمله تیروئید کم کار .
تاثیر چاقی بر روابط اجتماعی کودکان :
چاقی زیاد بر اعتماد به نفس، نقش کودک در آینده روابط اجتماعی و حال روحی او تاثیرمی گذارد و ممکن است نسبت به کودکان دیگر سرخورده تر باشد. که دلیل آن القابی که دیگران ممکن است به او نسبت دهند. پس چاقی بر روی کودکان والخصوص نوجوانان که در سن بلوغ هستند اثر منقی دارد.
راهکارهای جلوگیری از چاقی در کودکان :
چاقی نیز مانند دیگر امراض راهکارهایی دارد که می‌توان با رعایت یکسری اصول کلی آنها را تا حدود زیادی شاید هم به طور کامل درمان کرد شما می توانید در این زمینه با پزشک مشاوره و تغذیه صحبت و مشاوره داشته باشید. عادت های ورزشی نیز می تواند با ایجاد سرگرمی های متنوع که در آن فعالیت و جنب و جوش زیادی وجود داشته باشد برای کودکانتان در نظر بگیرید.
اهمیت رژیم غذایی مناسب برای چاقی کودکان و نوجوانان :
در کنار این مسائل هم باید به وعده‌های غذایی که کودک مصرف میکند اهمیت ویژه‌ای داد که هر مقدار از خوراک مواد غذایی به چه اندازه دریافت میکند و حتی از چه موادی باید استفاده کند که در این راستا به کودک کمک کند. اما نمی توان با نگاه کردن به جثه و هیکل یک کودک تشخیص داد که کودک اضافه وزن دارد و نیاز به رژیم غذایی دارد .
برخی از کودکان وزن طبیعی دارند اما اسکلت بدنشان درشت و زمخت است اگر در این زمینه تمایل به مراجعه به پزشک نداشتید جهت تشخیص اضافه وزن کودک که آیا درست است یا خیر می توانید از یک آزمایش ثابت شده و علمی به نام شاخص توده بدنی استفاده کنید که با توجه به نسبت وزن و قد به هم می تواند شما را راهنمایی کند.
عوامل چاقی کودکان و نوجوانان :
برخی کودکان در ابتدای تولد وزن متعادلی دارند اما بعدها با رشدی که دارند اضافه وزن پیدا می‌کنند اما مواردی که باعث چاقی در کودکان میشود را با هم بررسی می‌کنیم که عبارتند: از عوامل ارثی – ژنتیکی تنبلی – بی تحرکی کودک و رژیم غذایی نامناسب می باشد .
(( در ادامه پیشنهاد می شود مقاله آموزشی دیابت در کودکان همراه با علائم و راه های درمان آن را حتما مطالعه نمایید ))
عواقب جدی که چاقی در کودکان به وجود می‌آورد عبارتند:
از بیماری قلبی دیابت فشارخون برخی از سرطان ها همانطور که گفته شد می‌تواند مشکلات روحی نیز در پی داشته باشد همچنین در سنین بالاتر رماتیسم و بیماری آرتروز و گوارشی و کبدی هم به وجود آورد. اما برای اینکه خانواده ها هر ماه به دلیل رشد زیاد کودک از سلامت آنها آگاه شوند مراکزی به نام بهداشت به وجود آمده که می‌توانند هر ماه یا چند ماه یک بار کودک خود را به مراکز بهداشت ببرند که کارکنان با اندازه گیری قد و وزن کودک و یک سری کارهای لازم و مورد تخصصشان به خانواده شرایط و وضعیت رشد کودک را اطلاع می دهند.
آیا خوب است که کودک در سنین پایین چاق باشد ؟
این یک طرز فکر اشتباه است که خانواده ها می گویند کودک در سنین کمتر چاق باشد می تواند آرام آرام به دلیل رشد، وزنش کم شود چون در همه این موارد درست نیست و تجربه نشان داده که کودکانی که اضافه وزن را در کودکی تجربه کردند در بزرگسالی نیز به همراه خواهند داشت و رشد پیوسته تاثیری برآنها نخواهد گذاشت حتی ممکن است او را با مشکلات دیگر روبرو کند.
تاثیر خانواده ها بر چاقی کودکان و نوجوانان :
خانواده ها الگوی مناسب برای کودکان هست کودکان از خانواده ها بسیار تأثیر می‌گیرند. خانواده‌هایی که کودکان چاق دارند می‌توانند هم خودشان وهم در کنار کودکشان به ورزش و فعالیت پر جنب و جوش و پر تحرک آنها را تشویق کنند. همچنین خانواده باید اهمیت ویژه به برنامه غذایی کودک بدهند زیرا هر چقدر نیز که ورزش های لازم و مناسبی انجام دهند اما در وعده‌های غذایی یکسری اصول رعایت نشود و زیاده روی شود سودی برای کودک ندارد در کنار این موارد باید خانواده این قانون را نیز در زندگیشان تثبیت کند و این موارد را برای کودکانشان رعایت کنند.
نکته ی مهم دیگر اینکه اگر از خدمات پرستاری کودک در منزل استفاده می کنید حتما لیستی از موارد مهم رژیم غذایی را به پرستار مراقب کودک بدهید تا طبق آن لیست وعده های غذایی و میان وعده های مفید به کودک شما بدهد.
خوراکی های مناسب و تاثیر گذار در چاقی کودکان و نوجوانان :
خوراکی های سالم و میوه‌هایی مانند سیب و موز سبزیجات خام هویج و کرفس بخورند. از خوردن غذاهای فست‌فود و آماده تا حد امکان خودداری کنند. لبنیات و پروتئین های کم چرب مصرف کنند .در وعده‌های غذایی خود حتماً حبوبات را جا دهند از تماشای تلویزیون یا کامپیوتر و فعالیت‌های بدنی که تحرک کمی دارند فاصله بگیرند. با برنامه ریزی‌های لازم و سرگرم کننده برای کودک او را به انجام فعالیت‌های پرجنب وجوش تشویق کنند . پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را جزئی از سبک زندگی خود به حساب آورند.
(( در ادامه پیشنهاد می شود مقاله آموزشی مزایای صبحانه خوردن را حتما مطالعه نمایید ))
تاثیر اضطراب بر چاقی :
کودکان غذاهای شیرین و تنقلات شیرینی را زیاد دوست دارند اما همانطور که سلامت مهمتر است بعد از خوردن بیش از حد شیرینی‌ها، آبنبات، دسرها آنها را منع کنند. یک نکته شایان و قابل توجه این است که همیشه غذاهای زیاد چرب و شیرین با کم تحرکی علت چاقی در کودک نیست بلکه اگر کودک استرس اضطراب داشته باشد می تواند باعث بروز چاقی شود زیرا در این صورت به اشتهایی عصبی تبدیل میشود و کودک برای رفع استرس اضطراب خود فقط به فکر خوردن است تا درون خود را سرگرم کند.
تاثیر پزشک مشاوره و تغذیه در چاقی بچه ها:
اما برای اینکه شما بتوانید یک اصول کلی و درستی را برای سلامت کودکان در نظر بگیرید می توانید به پزشک مشاوره و تغذیه مراجعه کنید زیرا پزشک مشاور می‌تواند نسبت تمام مواد غذایی که باید کودک مصرف کند یا مصرف نکند به شما اطلاع دهد و با یکسری اصول درست وصحیح کودک شما را به وزن ایده‌آل برساند.
