گفتار درمانی یک تکنیک واصول خاص است که آسیب های ناشی از گفتار و زبان را شناسایی میکند و جزء علوم توانبخشی به حساب می آید. یک گفتار درمان بررسی مشکلات ناشی از ارتباط برقرار کردن کودک، صدا ومشکلاتی که در خوردن او وجود دارد در حیطه کاری اوست. گفتار درمانی کودکان برای اکثر مردم حائز اهمیت است زیرا ارتباط برقرار کردن و صحبت کردن اولین راه ارتباطی با دیگران است.
گفتار درمانی ومزایای آن:
معمولا کودک در سن 2 سالگی باید بتواند کلماتی را به صورت کوتاه بیان کند و بیان کلمات او نباید به چند لغت خلاصه شود. اگر کودکان در این برهه سنی نمیتوانند کلمات را بیان کنند واز لغات و واژه های محدودی استفاده میکنند باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند زیرا در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
بروز مشکلاتی ناشی از صحبت کردن کودک بین یک تا دو سالگی قابل مشاهده خواهد بود. کودک در این سن باید حداقل بتواند از کلماتی مانند ((به به)) یا ((بای بای)) استفاده کند وبتواند صداهایی را ازخود بروز دهد. گفتار یک کودک رابطه مستقیمی با هوش او دارد واین مسئله میتواند نماد های شناختی را برای کودک اعم از توجه به چیزی، وارد رابطه کلامی شدن با هم سالان وجمع کردن تمامی این مسایل در ذهن وحافظه خود را فراهم کند.
یکی از مهمترین مشکلاتی که در گفتار خلل ایجاد میکند عقب ماندگی در ذهن است که میتواند ریشه بسیاری از اختلالات دیگر شود. اگر کودک مشکلات جسمی داشته باشد نقص آن میتواند در شنیدن ودیدن کودک باشد اما در عملکرد شنیدن گفتار حاصل میشود که اگر در این قسمت مشکلی پیش بیاید میتواند رشد گفتاری و زبان کودک را به تعویق بیاندازد.
یک گفتار درمان به کودکان آموزش میدهد که بتوانند روی صداهایی که از حنجره خود تولید میکند تسلط داشته باشند و واژه ها را به صورت کامل تلفظ کنند و بتوانند آنها را به شکل جمله دربیاورند. یک درمانگر به کودک کمک میکند تا تمامی مشکلات ناشی از گفتار مانند ضعف در بیان جملات، گرفتگی ولکنت زبان، مشکلات ناشی از تلفظ حروف را برطرف نماید.
تعریف گفتار درمانی کودک :
اختلال در گفتار یکی از مشکلاتی است که باعث به وجود آمدن عدم بیان کلمات وجمله برای کودک به وجود میآید. این کودکان در بیان حرکات واشارات بدنی نیز مشکل خواهند داشت و نمیتوانند با دیگران وارد ارتباط کلامی شوند.
ارتباط برقرار کردن در کودک با دونوع مشکل قابل تقسیم است:
1)اختلالات مربوط به زبان در کودکان
2)اختلالات مربوط به گفتار در کودکان
در مورد اول کودک قادر نیست واج ها وحروف را به خوبی تلفظ کند برای بیان آنها دچار گرفتگی زبان میشود و یا حروف را جابه جا بیان میکند.
در مورد دوم مشکلاتی در صحبت کردن وارتباط برقرار کردن برای او پیش می آید.
درهنگام بروز همچین مشکلاتی در کودکان خود به یک گفتار درمان نیاز پیدا میکنید تا با استفاده از خدماتی که ارائه میدهد کودک بتواند بر تکلم خود تمرکز کند. درمانگر سعی میکند روی دو موضوع زیر برای
کودک توانایی خود را نشان دهد.
- تمرینات لازم برای موضع دهان کودک که برای ادای تولید صدا به کار میرود.
- بالا بردن توانایی های کودک برای بیان گفتار خود از طریق تصویر وموبایل
مشکالات رایج در گفتار درمانی به شرح زیر است:
- عدم پیدا کردن واژه که براثر کمبودهای تاخیر در بیان زبان به وجود میآید.
- عدم ارتباط در زمینه گروهی واجتماعی که بر اثر چگونگی منتقل کردن نظرات بروز میکند.
- مشکلات ناشی از ماهیت وساختار زبان، جملاتی که کودک میگوید بر اصول دستور زبان نیست.
- عدم خواندن ونوشتن
- اختلال در بروز صدا. کودک صداهای کنترل نشده را از حنجره بیرون میآورد.
- عدم درک کردن
در موقع بروز چه مشکلاتی در کودک باید به گفتار درمان مراجعه کنیم؟
- کودکانی که دیر اقدام به صحبت کردن میکنند.
- مشاهده مشکلاتی در خوردن غذای کودک
- زمانی که کودک برای آغاز کردن حرف های خود وتلفظ صدا تاخیر دارد.
- کودکانی که بنابر داشتن بیماری هایی همچون اوتیسم در گفتار خود مشکل پیدا کردند.
- زمانی که کودک کلمات را زیاد تکرار میکند.
- زمانی که والدین متوجه بیان کلمات کودک نمیشوند.
- زمانی که کودک نمیتواند ارتباط برقرار کند.
تاثیرات مثبت یک گفتار درمان برای کودک:
یک گفتار درمان میتواند کمک کند تا کودک شما درک وشناخت بیشتری از کلمه و زبان پیدا کند وبه گفتار کودک شما بهبودی لازم را میدهد. مشکلاتی که کودک در خوردن دارد توسط گفتار درمان برطرف میشود. حضور گفتار درمان برای تشویش والدین را برای آینده کم میکند و باعث میشود به شخصیت کودک اعتماد به نفس لازم را بدهد.
نحوه درمان کودک در مراکز گفتار درمانی:
- گفتگو با والدین کودک برای بررسی نحوه بیان کلمات
- آزمون های برقراری ارتباط با دیگران
- آزمون های مربوط به سن کودک
آموزش تمرین های ساده در منزل برای گفتار درمانی کودک :
- صحبت کردن با کودک:سعی کنید با کودک خود دائما از چیزهایی که در روز اتفاق می افتدبا اوصحبت کنید.
- برای تفریحات کودک از او سوال بپرسید مثلا دوست داری به کدام پارک برویم؟
- واگذاری یک کار به کودک مانند سپردن خواهر کوچکتر به او وپرسش در مورد چگونگی نگه داری از خواهرش
- واگذاری امورات در منزل مانند آب دادن به گل ها
- گوش دادن به قصه های صوتی باعث توجه کودک به تلفظ کلمات میشود .
- محدود کردن تماشای تلویزیون
تمرین های حرکتی برای درمان گفتار کودک:
در زیر تمریناتی وجود دارد که می تواند بر گفتار کودک شما تاثیر مثبتی داشته باشد پس شما والدین و یا پرستار کودک سعی کنید این تمرینات را به طور مرتب هرروز به کودک بدهید .
- به حرکت واداشتن لب: این تمرین با استفاده از صداهایی مانند اوووو….اییییییی انجام میشود که کودک تکرار میکند ومیتواند باعث تقویت گفتار او شود.
- به حرکت واداشتن زبان: تکرار صداهایی مانند ن و ب میتواند باعث حرکت زبان کودک شود.
- حرکت گونه کودک: انجام تمریناتی که باعث به حرکت در آمدن گونه وتقویت عضلات آن برای صحبت کردن
- کودک شود کمک شایانی به او میکند مانند جمع کردن دهان وساختن شکل اوووو مانند، میتواند گونه را تقویت کند.
- بادکنک را به کودک بدهید تا باد کند این کار عضلات صورت ولب او را قوی میکند.
- نواختن ساز دهنی: این کار برای کودک بسیار موثر است او میتواند روی نفس خود کنترل لازم را بدست بیاورد وصدای محکم تری را تولید کند.
- خوردن ولیس زدن کره بادام زمینی از اطراف لب کودک توسط زبان خود میتواند زبان او را به حرکت وا دارد و آن را تقویت کند.
انواع بازی ها برای گفتار درمانی:
- استفاده از کارت های تصویری برای بیان آنچه کودک در کارت میبیند.
- لی لی بازی کردن که در طی آن کودک باید با هر پرشی یک کلمه را تکرار کند.
- بازی توپ در هوا که موقع پرتاب یک توپ باید یک کلمه را بیان کند.
- پیاده روی میتواند باعث تقویت گفتار کودک شود به این طریق که زمانی که واژه انتخابی را به کودک میگویید واو درست تلفظ میکند باید یک قدم به جلو بردارد.
