در ابتدا می‌خواهیم بدانیم منظور از آمبولی چیست؟ آمبولی به معنای حرکت ماده ای در جریان خون است، که به دو شکل جامد یا گاز دیده می شود که باعث لخته شدن خون در رگها میشود .زمانی که این لخته به ریه برسد فرد دچار آمبولی ریه میشود . آمبولی ریه در سالمندان بیشتر اتفاق می افتد، زیرا سالمندان به دلیل ضعف جسمانی، بستری بودن در بیمارستان قادر به حرکت نیستند و تحرک کافی ندارند،در نتیجه گردش خون در رگها به خوبی انجام نمی شود و عمل اکسیژن رسانی به کندی صورت می گیردو باعث لخته شدن خون در رگها میشود
غالبا این لخته ها از رگها ی پا شروع میشود وبه سمت عروق ریه حرکت می کند وباعث تنگی نفس ودرد در قفسه ی سینه میشوددر نتیجه سالمند را دچار آمبولی ریه میکند
دلایل لخته شدن خون در سالمندان
همانطور که تمام اعضای بدن سالمند با بالا رفتن سن تغییر میکند ،پوست شادابی و نشاط خود را از دست میدهد، نیروی جسمانی و توان او تحلیل میرود ،اعضای داخلی بدنش نیز فرتوت و پیر میشود ودر انجام وظایف خود به مشکل بر می خورد که با چشم سر قابل رویت نیست و از پدید آمدن نشانه ها و علائم در ظاهر باید به مشکلات اعضای داخلی بدن پی‌برد ؛و با انجام آزمایشات مختلف در صدد درمان آنها بود. تا بتوان از بروز مشکلات جدی به ریه جلوگیری بعمل آورد یکی از این بیماری ها لخته شدن خون وآمبولی ریه در سالمندان است که در این مبحث به دلایل به وجود آمدن آن می پردازیم.
1-عدم تحرک کافی سالمند
یکی از بارزترین علل ایجاد لخته در خون نداشتن تحرک کافی است این کم تحرکی میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد؛گاهی اوقات به علت بیماری وانجام عمل جراحی وبستری بودن در بیمارستان قادر به حرکت نبودن،پس گردش خون در بدن به درستی انجام نمی شود و باعث انعقاد خون در رگها می شود.
2-چاقی در سالمند
بعضی از سالمندان به دلیل مشکل اضافه وزن قادر به تحرک و انجام فعالیت نیستند و از چاقی رنج می‌برند؛ چون دچار زانودرد و در اغلب اوقات واریس( پارگی رگهای پا) می شوند که این مشکل بزرگی برای آنها به شمار می‌آید.
3- حمله قلبی
عدم خونرسانی به قلب از مهمترین علل ایجاد لخته خون است که باعث حمله قلبی در سالمندان میشود.
4- سکته مغزی
نرسیدن خون به مغزموجب میشود فرآیند خونرسانی به مغز دچار مشکل شود و لخته خونی در مغز وجود آید و در نتیجه سکته مغزی رخ دهد.
5- کشیدن سیگار و قلیان
استفاده از این مواد برای بدن مضر است و از تاثیر آن بر گردش خون در بدن نباید غافل ماند زیرا باعث سفت شدن خون در رگها می شود و گردش خون را در بدن دشوار می سازد،و اکسیژن خون را پایین می آورد پس می تواند از علل به وجود آمدن لخته خونی در رگ ها شود .
(( در ادامه توصیه می شود مقاله آموزشی چسبندگی ریه در سالمندان را حتما مطالعه کنید ))
راههای جلوگیری ازلخته شدن خون
با رعایت کردن برخی نکات ساده میتوان از آمبولی ریه در سالمندان جلوگیری کرد .
– ممانعت از نشستن های طولانی مدت مانند رانندگی که یکی از شغل هایی است که به مدت طولانی پشت فرمان می نشینند و باعث جمع ماندن پا و کمی تحرک در بدن میشود که هر از گاهی باید پیاده شد و به قدم زدن پرداخت تا از لخته شدن خون جلوگیری شود .
– با ورزش کردن و پیاده روی حتی به مقدار کم میتوان جلوی لخته شدن خون و آمبولی ریه در سالمندان را گرفت ، زیرا با انجام ورزش جریان خون در رگ ها به خوبی انجام میشود و اکسیژن به اندازه کافی به تمام نقاط بدن می رسد وبه مرور زمان تاثیرات خوبی بر روی سالمندان می‌گذارد .
– با کنترل فشار خون و جلوگیری از چاقی در بدن ، تغذیه مناسب ،پرهیز ازخوردن غذاهای چرب و پر کلسترول می توان از فشار خون بالا جلوگیری کرد. فشار خون بالا از عوامل لخته شدن خون در سالمندان است باید سعی کنیم به سلامتی سالمندان بیشتر اهمیت دهیم و با برنامه غذایی و رژیم های مناسب به سلامت فیزیکی و روحی آنها کمک کنیم .
(( در ادامه توصیه می شود مقاله آموزشی نارسایی ریه در سالمندان را حتما مطالعه نمایید ))
آیا آمبولی ریه می تواند منشاء ارثی داشته باشد؟
بروز این بیماری در افراد مانند بیماری های دیگر می تواند ارثی باشد، اما با بالا رفتن سن و داشتن فشار خون بالا و کم تحرکی در افراد سالمند بیشتر نمایان است برای جلوگیری از این بیماری باید با دیدن نشانه ها و علائمی چون تنگی نفس ،زیاد شدن تعداد ضربان قلب،درد در قفسه ی سینه ، سرفه های خونی سریعاً به پزشک مراجعه کرد تا کارهای لازم جهت جلوگیری از بیماری به عمل آید؛ بی‌تفاوتی به این علائم می تواند خطرات زیادی برای سالمندان داشته باشد گاهی اوقات با بسته شدن شریان های خون و کشیده شدن آن به سمت قلب وریه موجب مرگ بیمار میشود .
چگونه آمبولی ریه را درمان کنیم؟
باید سعی کنیم از مبتلا شدن به این بیماری پیشگیری کنیم. اما در صورت ابتلا شدن ،ابتدا باید به پزشک مراجعه کنیم تا اندازه لخته های خون مشخص شود اگر نیازی به بستری شدن بود که بستری شویم و گرنه میتوان در خانه با مراقبت و پرستاری در خانه از خودمان به درمان آن بپردازیم .
- استفاده از داروی وارفارین( ضد انعقاد خون) با مصرف این دارو حداقل به مدت شش ماه خون رقیق می شود البته بایدباتجویز پزشک استفاده شود .
- کمبود ویتامین k یکی از دلایل بروز خونریزی و ایجاد لخته در خون است که می‌توانیم با استفاده از سبزیجات و انواع کلم‌ها ،شلغم ها وبرگ ترب آن را جبران کنیم .با استفاده از این مواد در رژیم غذایی می توان به بهبود آمبولی ریه در سالمندان کمک کرد.
- دارچین یک داروی گیاهی که از لخته شدن خون در رگ ها جلوگیری می کندو ضد انعقاد خون است.
- نوشیدن آب ولرم به مقدار یک و نیم لیوان هر شش ساعت یکبار کمک زیادی به جلوگیری از لخته شدن خون می کند.
- خوردن دمنوش زنجبیل تاثیر زیادی در درمان آمبولی ریه در سالمندان دارد،مانند آسپرین عمل می کندواز سکته جلوگیری میکند؛ از این ادویه میتوان در رژیم غذایی هم استفاده کرد
- استفاده از زردچوبه در غذا ها به درمان آمبولی ریه نیز کمک می کند .
- خوردن کرفس خام مانند سبزی خوردن در کنار غذا تاثیر زیادی در بهبود آمبولی ریه دارد.
- از تاثیرات استخر رفتن و شنا کردن در درمان این بیماری نباید غافل بود زیرا تحرک وفعالیت بدن بالا میرود ودر نتیجه عمل خون رسانی و اکسیژن به رگها به خوبی انجام میشود واز لخته شدن خون در رگها جلوگیری بعمل می آید.
- با استفاده از سیر در بر نا مه غذایی میتوان از سفت شدن خون جلوگیری کرد ،خوردن سیر باعث شل شدن رگها میشوددر نتیجه درمانی مناسب برای فشار خون است.
سخن پایانی
سالمندان به دلیل بالا رفتن سن دچار مشکلات فراوانی می‌شوند، آمبولی ریه یکی از این مشکلات است که با راهکارهای بیان شده میتوان جلوی آن را گرفت و از لخته شدن خون در رگ ها و به وجود آمدن آمبولی ریه که مشکلاتی چون اختلالات تنفسی، سرفه های خونی و غیره …..را به دنبال دارد؛ پیشگیری کرد و قلب و ریه سالمندان را سالم نگه داشت .
