بیماری ام اس مخفف مالتیپل اسکلروزیس می باشد و یک نوع بیماری است که عصب های بدن را درگیر خود می کند و باعث می شود که عصب ها نتوانند از خود محافظت نمایند .سیستم عصبی شامل ناحیه مغز و نخاع و اعصاب محیطی می باشد که وظیفه های آنها انتقال دادن پیام ها به اعضای مختلف بدن می باشد . سیستم های عصبی برای انتقال پیام به لایه هایی به نام میلین احتیاج دارند .حال اگر این میلین ها دچار مشکل شوند فرد دچار بیماری ام اس ( MS ) می شود که این بیماری باعث میشود به مرور زمان دست ها و پاها از کار بیافتند.
ام اس به چند دسته طبقه بندی می شود؟
1) ام اس عود و بهبود :
یکی از رایج ترین انواع ام اس حملات حاد پیش بینی نشده است هنگام بروز این حملات بهبودی کامل یا بهبودی به صورت میانه برای فرد به وجود می آید و پیشرفتی ندارد و می تواند سال های طولانی ادامه داشته باشد اگر این حملات و نشانه ها بعد از مدتی برطرف شوند نوع ام اس می تواند ضعیف باشد اما اگر تحت درمان قرار نگبرد بعد از گذشت 10 سال می تواند پیشرفت کند.
2) ام اس عود کننده و پیش رونده :
زمانی که ام اس در این مرحله قرار بگیرد به طور کلی از روز های اول به جای پیشرفت پس رفت می کند و مانند ام اس درجه اول بعد از حملات علائم برطرف نخواهد شد بلکه پیشرفت خواهد داشت.
3) ام اس پیشرونده اولیه :
بیمارانی که به مرحله پبیشرونده اولیه ام اس پا گذاشته باشند معمولا وضعیت آن ها وخیمتر خواهد شد و یا اینکه برای یک مدت در همان حالت استپ می مانند که این وضعیت برای افرادی که حدودا 40 سال سن دارند رخ می دهد.
4) ام اس پیشرفته ثانویه :
درصد بالایی از بیمارانی که دچار مرحله ی اول ام اس شده اند اوضاعشان بدتر می شود و حالت پیشرونده پیدا می کند و میزان سرعت پیشرفت این بیماری برای هر کسی متفاوت خواهد بود.
علائم و نشانه های بروز ام اس به دو صورت بروزمی کند:
نشانه های اولیه
نشانه های ثانویه
یک سری از نشانه ها زمانی که میلین در مغز و نخاع فرد تخریب می شود علائمی مانند ضعف عضلانی و بی حسی در دست و پا را به وجود می آورد که به آن علائم اولیه می گویند.
یک سری از نشانه ها به صورت غیر مستقیم زمانی که میلین ها آسیب میبینند به وجود می آید که می تواند باعث محدود شدن حرکات مفاصل فرد مبتلا گردد.
(( در ادامه توصیه می شود مقاله آیا ضایعه نخاعی درمان می شود ؟ را حتما مطالعه نمایید ))
نشانه های اولیه در بیماری ام اس چه مواردی می باشد ؟
- حرکت کردن
- صحبت کردن و خوردن غذا
- گوارشی روده و مثانه
- گوارشی روده و مثانه
- بروز مشکلاتی در حس فرد
- بروز مشکلاتی در حافظه فرد
فردی که به بیماری ام اس مبتلا می شود هنگام حرکت و راه رفتن خود دچار خستگی مفرط، انقباض عضلات ، احساس ضعیف شدن و عدم تعادل لازم می شود که اگر فرد مبتلا بخواهد خستگی های خود را از طریق حمام کردن از بین ببرند باید بداند این مسئله اوضاع وی را بدتر می کن.د زیرا گرما و آب گرم برای بیماری ام اس حالت شدید کننده دارد افراد مبتلا به ام اس با مسائلی مانند یبوست و یا بی اختیاری ادرار مواجه خواهد شد وممکن است در بینایی خود دچار اختلالاتی شوند و او را با تاری دید و درد در کره چشم مواجه کند.
دلیل به وجود آمدن بیماری ام اس :
اینکه بیماری ام اس به چه علتی بروز می کند هنوز ناشناخته است اما یک سری از عوامل وجود دارد که احتمال دارد از علت های به وجود آمدن این بیماری باشد این عوامل شامل موارد زیر می باشد :
- عوامل ژنتیکی : اگر سابقه ابتلا به ام اس در افراد خانواده باشد احتمال مبتلا شدن دیگری به این بیماری به صورت ژنتیکی احتمال دارد.
- عدم دریافت ویتامین دی : از دلایل احتمالی بروز ام اس می توان به کمبود ویتامین دی در بدن اشاره کرد
- استعمال دخانیات : افرادی که در معرض دود هستند نسبت به سایرین در معرض بیشتر قرار می گیرند
- جنسیت : زنان 3 برابر بیشتر نسبت به مردان به مریضی ام اس مبتلا می شوند که دلیل آن مشخص نیست.
(( در ادامه توصیه می شود مقاله راه کارهای بهبود ضایعه نخاعی را حتما مطالعه نمایید ))
چگونگی تشخیص بیماری ام اس :
- از طریق گرفتن ام آر آی : از طریق این اسکن می تواند ضایعاتی که در مغز و نخاع به وجود آمده است را شناسایی کرد
- از طریق آزمایش تحریک عصب :از طریق یک آزمایش توسط پزشک مسیر های عصب را تحریک می کنند تا فعالیت آن را در مغز شناسایی نمایند
- از طریق انجام آزمایش خون
- از طریق نخاع کمری : میزان نخاع را از طریق کمر مورد آزمایش قرار می دهند.
بیماری ام اس می تواند مشکلات و عوارضی برای فرد به همراه داشته باشد از جمله :
- بروز بیماری افسردگی
- بروز اضطراب و استرس
- اختلالات شناختی
راه های درمانی بیماری ام اس :
هنوز راه های درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما می توان از طریق روش های زیر تا حدی این بیماری را کنترل کرد :
- گفتار درمانی
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- ارتز و پروتز
- در درمان گفتار درمانی به مشکلاتی از قبیل بلع، صحبت کردن و گرفتگی صدا پرداخته می شود.
- دردرمان با فیزیوتراپی عضلات آتروفی شده و مشکلات حرکتی بر اثر بیماری ام اس درمان می شود و از طریق کار درمانی مسائلی مانند خافظه، توجه به حرکت با توجه به توانایی های شخصی صورت می گیرد.
- با درمان ارتز و پروتز یک سری از وسایل برای اصلاح شدن وضعیت حرکتی فرد مبتلا تجویز می شود.
تغذیه مصرفی برای بیماران مبتلا به ام اس :
رژیم غذایی افراد مبتلا باید یک رژیم سالم شامل موارد زیر باشد :
- مصرف میوه و سبزیجات
- مصرف پروتئین مانند مرغ و ماهی
- آجیل
- لبنیات کم چرب
- دوری از چربی های اشباع شده
- اجتناب از سدیم زیاد
- دوری کردن از مواد قندی
- محدود کردن گوشت قرمز
