خوابیدن نوزاد روی شکم آیا خطرناک است یا نه می تواند مفید باشد؟ همگی ما شاید این باور غلط را از مادر بزرگها و افراد مسن، فامیل و یا حتی دوست و همسایه شنیده باشیم که دمر خوابیدن نوزادان یا خوابیدن آنها روی شکم کار درستی است و باعث می شود که کودک نفخ شکم پیدا نکند و هوای اضافی معده اش را بیرون دهد و خیلی موارد دیگر. اما همانطور که گفتیم این یک باور کاملا غلط است و با خطرات و آسیب های فراوانی همراه است. در حقیقت یکی ازعلل مرگ ناگهانی کودکان همین خواباندن کودک روی شکم است. شاید شما با خواباندن نوزادتان در این حالت او ارام شود و احساس بهتری داشته باشد اما خطرات بسیاری برای جان او دارد .
شما در زمان بیداری و هنگامی که فرزندتان در کنارتان است میتوانید برای لحظاتی او را بر روی شکم بخوابانید اما فقط همان لحظه که کاملا مراقب او هستید و سپس دوباره او را به پشت بخوابانید. زمانی که نوزاد کمی بزرگتر شد مانند شش ماهگی و مخصوصا از یک سالگی به بعد یعنی هنگامی که او می تواند غلت بزند و تغییر موقعیت دهد اشکالی ندارد هر چند که در همه لحظات مراقبت مادر و پرستار کودک از نوزاد الزامی است.
در این مواقع هم بهتر است که متکا و چیزهای اضافه دم دست کودک نباشد که خدایی نکرده راه تنفس او را ببندد. همچنین زمانی که کودک تازه شیر خورده است نیز نباید او را روی شکم خواباند چون ممکن است که بالا بیاورد البته همانطوری که گفتیم برای کودک شش ماه به بالا و لزوما یک ساله خوابیدن روی شکم مزایایی نیز دارد .
از جمله مزایای خوابیدن روی شکم برای نوزاد درحالت بیداری
- باعث میشود که عضلات و ماهیچه های دست ها و گردن او قویتر شود.
- نوزاد با خوابیدن روی شکم می تواند چهار دست و پا رفتن را یاد بگیرد .
- خوابیدن روی شکم باعث میشود که نوزاد یاد بگیرد سر خود را به اطراف و بالا و پایین حرکت دهد و در مواقعی که چیزی جلوی دهانش را گرفته و راه تنفس او را بسته با تکان دادن سرش راه تنفس خودش را باز کند .
- به قول قدیمی ها نوزاد در این حالت میتواند گردن بگیرد یعنی استخوان های گردنش قوی شود .
- زمانی که نوزاد به صورت مداوم به پشت می خوابد به علت نرمی بافت استخوان سر استخوانهایش شکل می گیرند و پشت سر او حالت تخت می شود و رو به شکم خوابیدن نوزاد مانع این کار میشود.
( در ادامه توصیه می شود مقاله راه های خواباندن نوزاد را مطالعه نمایید )
معایب و عوارض خوابیدن روی شکم برای نوزاد
- همانطور که در قبل هم گفتیم اصلی ترین و مهم ترین عارضه خوابیدن نوزاد روی شکم این است که ممکن است راه تنفس او بسته شود و منجر به مرگ ناگهانی شود .
- چون نوزاد توان کنترل سر و گردن خود را ندارد ممکن است سرش در رختخواب فرو رود و راه خروج دی اکسید کربن برای او بسته شود و دی اکسید کربن خون او بالا رود.
- زمانی که نوزاد روی شکم خوابانده میشود دهان او مدام با ملحفه و چیزهای جلوی او بر خورد می کند و این امر باعث ورود میکردب به دهان او میشود .
- خوابیدن نوزاد روی شکم باعث بالا رفتن حرارت بدن او میشود و همین امر ممکن است سبب تب در نوزاد شود .
- همچنین نوزاد هنگام دمر خوابیدن ممکن است شیر و غذایی که خورده است را بالا بیاورد و همین سبب خفگی نوزاد شود .
- نوزادی که روی شکم میخوابد واکنش کمتری نسبت به صداهای اطراف نشان می دهد و حرکات و جنب و جوش بدن او محدود می شود این کار ممکن است باعث دیر بیدار شدن و خطر مرگ برای او شود.
( در ادامه توصیه می شود مقاله دلایل بیدار کردن نوزاد برای شیر را مطالعه نمایید )
رعایت نکات ایمنی در مورد خواب نوزاد
در حقیقت زمانی که خودتان کودک را در مکانی امن و تحت مراقبت خودتان خوابانده اید ، اگر او غلت بزند و خودش را به حالت دمر بخواباند چندان جای نگران کننده ای نیست زیرا او به این توان رسیده که غلت بزند و خودش را به این طرف و آن طرف بیاندازد. اما در کل ، هنگام خواب نوزاد، مادر باید نکات ایمنی را به طور کامل رعایت کند. که مشکلی برای فرزندش بوجود نیاید.
از جمله این که هیچ وقت نوزاد را همراه خود تان در تخت مشترک نخوابانید زیرا ممکن است که شما در خواب به او آسیب بزنید و یا دست و پایتان روی او بییفتد و یا اینکه ملحفه و پتو را روی او بیاندازید و راه تنفس او را ببندید. میتوانید نوزاد را در تخت خودش اما کنار تخت خودتان و در یک اتاق قرار دهید که مراقب او باشید و صدای او را بشنوید .
نکته پایانی
در این مبحث راجب خوابیدن نوزاد روی شکم و خطرات آن صحبت کردیم . بهترین روش برای خوابیدن نوزادان ، خوابیدن به پشت است پس بهتر است که از همان ابتدا فرزندمان را به این شکل خوابیدن عادت دهیم .اگر نوزادمان روی شکم خوابید سعی کنیم اورا به پشت بر گردانیم حتی اگر این کار باعث بیدار شدن او و به هم خوردن خواب او شود. اینقدر این کار را تکرار کنیم که او به پشت خوابیدن عادت کند.
حتی با مراقبت کامل مادر هم باز لزومی ندارد که نوزاد به روی شکم بخوابد اگر نوزاد شما عادت کرده است که روی شکم شما بخوابد و شیر بخورد باز هم بهتر است که این عادت او را ترک دهید و او را کنار خودتان دراز کنید و به او شیر دهید همچنین اگر کودک شما به گونه ای عادت کرده است که جز با خوابیدن روی شکمش به هیچ طریق دیگری خوابش نمی برد بهترین روش این است که او را قنداق کنید قنداق حس داخل رحم مادر را به نوزاد میدهد و مانع از حرکت و جابه جایی او می شود.
