در ابتدا لازم به توجه است که مصرف غذاهای ملین برای سالمندان که دچار یبوست شده اند توصیه می شود اما توجه به این نکته ضروری است که ببینیم در قدم اول، علت بروز یبوست چیست ؛ اگر صرفاً کندی حرکات روده باعث آن باشد؛ که ایرادی ندارد اما در برخی از سالمندان عزیز ،بروز این مشکل می‌تواند علامت و نشانه ای از یک بیماری جدی باشد که با مراجعه به پزشک باید از عدم وجود بیماری اطمینان حاصل کنیم و اما در این مقاله قصد داریم با واژه ملین بیشتر آشنا شویم و برخی غذاهای ملین برای افراد مسن را معرفی نماییم .
ملین چیست
به زبان علمی Laxative نام دارد که کمک فراوانی به سهولت و دفع مدفوع می کند و به صورت طبیعی در روغن کرچک، روغن زیتون و غیره یافت می شود و در صنعت نیز داروهایی مانند بیزاکودیل دارای این ماده هستند که به چند گروه تقسیم می شوند؛ برخی ها محرک هستند؛ برخی روان کننده و همچنین ملین های آب نمکی که طریقه مصرف آن ها یا به صورت خوراکی است و یا به شکل تنقیه ای است و توصیه می شود که بیش از حد از ملین ها استفاده نشود زیرا می تواند باعث بروز اسهال شود .
طب سنتی و آشنایی با گیاهان ملین برای سالمندان
نقطه قابل توجه برای سالمندان و کسانی که از وظیفه مراقبت و پرستاری از سالمندان در منزل را برعهده دارند ، این است که حتما این مبحث را با دقت مطالعه نمایید تا بتوانند به سالمندانی که دچار یبوست یا مشکلات گوارشی دارند کمک کنند.
پیشنهاد می شود در ابتدا با تفاوت بین مسهل و ملین آشنا شویم ملین ها به دفع سریع و راحت مدفوع کمک میکند اما مسهل ها روده را پاکسازی می کنند. به همین جهت در طب سنتی تاکید فراوان شده که از مسهل ها مانند: برگ سنا، روغن کرچک، انواع توت، خربزه ،آووکادو و سبوس جو برای افراد باردار، کودکان و سالمندان به طور مداوم و یا به مقدار زیاد استفاده نشود زیرا با خطراتی همراه است اما از ملین ها می‌توان استفاده کرد. در زیر برخی از این ملین ها را معرفی می نماییم .
- لیموترش: سم زدا و ملین بسیار قوی است .
- دمنوش بابونه:این دمنوش درد سیستم گوارش را تسکین داده و باعث تسریع حرکات روده می‌شود.
- روغن زیتون: خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد .ضد باکتری و ضد التهاب است و یک ملین ملایم محسوب می شود.
- روغن نارگیل :ملین قوی بوده و باعث پاکسازی روده می شود .
- بذر کتان: به هضم غذا کمک زیادی میکند ضد باکتری و ضد التهاب است و آنتی اکسیدان زیادی دارد .
- انجیر :فیبر بالایی دارد و باعث شستشوی معده و روده می شود ترکیب آن با بادام و عسل معجزه می کند .
- لیمو و عسل :ترکیب این دو ماده با یکدیگر ملین قوی محسوب می‌شود .
- آلو بخارا: از ملین های قوی و پرخاصیت است و افزودن آن به غذاهای ملین برای سالمندان توصیه می شود .
- خاکشیر: تاثیر آن بیشتر بر روی روده ها مشاهده شده ▪︎اسفرزه: اثرگذاری آن بیشتر بر حرکات روده است. ▪︎زنجبیل :یک محرک قوی است که به هضم غذا کمک فراوانی میکند.
- زردچوبه :از ادویه هایی است که حاوی کورکومین بوده و بر دستگاه گوارش اثر چشمگیری دارد و مصرف آن به افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر توصیه می شود .
- آلوئه ورا: مصرف ژل داخل آن برای حرکات روده تاثیر زیادی دارد.
- لوبیا و نخود: این حبوبات به هضم غذا کمک فراوانی میکند و افزودن آنها در غذاهای ملین برای افراد مسن توصیه می‌شود.
- انواع مغزها و تخم ها :مغزهای مانند: گردو، کدوتنبل ،بادام ،کنجد و تخمه آفتابگردان دارای فیبر و ویتامین E فراوانی هستند .
- سیب و سرکه آن: به دلیل دارا بودن اسید استیک بسیار پرفایده است و فیبر بالایی نیز دارد .
- سبزیجات: اسفناج ،یونجه ،خردل سبز، فیبر زیادی دارند .
- انواع کلم: دارای آنتی اکسیدان و فیبر هستند و به دفع مواد سمی از بدن کمک زیادی می کنند .
- موز :پکنین بالایی دارد خوردن یک عدد رسیده آن بسیار مفید است.
- گوجه فرنگی :دارای فیبر و انواع ویتامین A,C,k است و از مبتلا شدن به سرطان کولون پیشگیری می کند .
- هویج: از انقباضات روده جلوگیری میکند و خام آن بسیار مفیدتر از پخت آن است .
- هندوانه: آنتی اکسیدان و فیبر زیادی دارد و از ملین های ملایم محسوب می شود.
- کیوی :از آنجا که کیوی میوه پر آب و فیبری است یک ملین قوی محسوب می‌شود .
- انواع آلو: آلو ها دارای فیبر و سوربیتول که یک ماده ملین طبیعی است ؛ هستند و از ملین های قوی محسوب می شوند .
- گلابی: سوربیتول بالایی دارد و ملین قوی و پر خاصیتی است .
- آناناس:دارای فیبرهای محلول و نامحلول است و برای انواع بیماری می‌تواند مفید باشد.
- گریپ فروت : باعث تحریک روده ها می شود .
- انگور : با دارا بودن ماده پکتین باعث دفع سریع مدفوع می شود .
(( در ادامه توصیه می شود مقاله غذاهایی که یبوست می آورند را حتما مطالعه نمایید ))
توصیه در غذاهای ملین برای سالمندان:
- افزودن آلو و یا آب آلو به غذایی سالمندان بسیار مفید و ملین است .
- نوشیدن مایعات به دفعات زیاد و کمک به حرکات روده و جلوگیری از کمبود آب بدن .
- خوردن غذاهای حاوی فیبر .
- خوردن غذاهای پروبیوتیک مانند، ماست برای متعادل سازی باکتری های مفید روده .
- خوردن دمنوش های مانند: بابونه ،نعناع و زنجبیل به هضم غذا و حرکات روده کمک می کنند .
- استفاده از دوز پایین سیترات منیزیم که آن را می توانید بدون نسخه و تجویز پزشک نیز تهیه نمایید .
- از مکمل ها و داروهای ملین با دوز بالا استفاده نکنید؛ زیرا باعث بروز مشکلاتی از قبیل حالت تهوع و نفخ شکم و یا دفع بیش از حد مدفوع می شود .
- استفاده از غذاهای ملین برای سالمندان نیز باید با محدودیت همراه باشد ؛ زیرا می توانند باعث بروز مشکلات شکمی ، کبدی، آلرژیک و یا موارد دیگر شود .
- خوردن انواع سوپ سبزیجات و غذاهای آبکی کمک فراوانی برای رفع یبوست می کنند و خود از غذاهای ملین قوی هستند .
- در صورت وجود مشکلات مربوط به دهان و دندان می توانید سبزیجات و میوه ها را به صورت پخته میل بفرمایید اما هرگز آنها را از رژیم غذایی خود حذف نکنید .
- حبوبات و غلات سبوس دار را به رژیم غذایی سالمندان اضافه کنید زیرا محرک های قوی روده هستند و از یبوست پیشگیری می کنند .
- برای جلوگیری از تنبلی روده ها سعی کنید از قرص های ملین استفاده نکنید و مواد طبیعی ملین را به غذاهای خود اضافه نمایید .
- مصرف یک لیوان شیر قبل از خواب می تواند به حرکات روده کمک کند .
