سرگیجه یکی از مشکلات رایج در بین سالمندان است که به دلیل نداشتن تعادل و توانایی لازم در حرکات آنها اتفاق می افتد و بسیاری از پرستاران سالمند که وظیفه مراقبت از سالمندان را برعهده دارند با این مشکل مواجه می شوند. سرگیجه را نمیتوان یک بیماری تلقی کرد این مسئله فقط یک نوع اختلال در دوران میان سالی محسوب میشود و یکی از مهمترین علت های افتادن و زمین خوردن سالمندان است که خطراتی مانند شکستگی در استخوان را برای آنها به همراه دارد که با ایجاد شکستگی سالمندان متکی به دیگران خواهند شد و دیگر مثل قبل استقلال را برای انجام کارهای شخصی نخواهند داشت بنابراین لازم است علت سرگیجه در سالمندان مورد بررسی قرار بگیرد.
چگونگی شناسایی سرگیجه در سالمندان
مراقبین و پرستاران سالمند باید بدانند که علائم و علت سرگیجه در سالمندان در همه افراد نمیتواند یکسان باشد این مسئله در اکثر سالمندان بالای 70سال اتفاق می افتد و آنها در قسمت پاهای خود احساس عدم تحرک میکنند که میتواند در کم و کیف زندگی آنها خلل وارد نماید. علت سرگیجه در سالمندان را میتوان این گونه تعبیر کرد که فرد سالمند با از دست دادن تعادل بدنی خود احساس میکند محیطی که در آن قرار گرفته دور سر او میچرخد سالمندان میتوانند این احساس چرخش را زمانی که از بلندی به پایین را نگاه میکنند تجربه نمایند این احساس سرگیجگی در سالمندان که منجر به افتادن آنها میشود قابل درمان است.
رایج ترین علت سرگیجه در سالمندان را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
- سرگیجه وضعیتی از رایج ترین اشکال مختل شدن کار دهلیز در افراد میانسال است که خوشبختانه خوش خیم است و به آن (پاروکسیسمال خوش خیم) گفته میشود. این نوع از سرگیجه با تکان دادن سر در زمانی که میخواهید چیزی را بردارید و به جایی نگاه کنید اتفاق می افتد این نوع اختلال به خاطر وجود مشکلاتی در ناحیه گوش داخلی در سالمندان اتفاق می افتد و با مصرف دارو درمان خواهد شد.
- بیماری منییر: این نوع بیماری در سالمندان میتواند بر اثر یکسان نبودن مایعات درون گوش ایجاد شود دورن گوش یک قسمت وجود دارد که تعادل و شنوایی را تنظیم میکند و دارای سنگ های کلسیمی است که در مواقع حرکت باعث سرگیجه میشود و این عارضه میتواند برای سالمند با کم شدن شنوایی احساس شود و همچنین صدای زنگ داخل گوش سالمند به وجود می آورد که درمان پذیر است.
- نوع دیگری از سرگیجه در سالمندان که بر اثر مشکلاتی در سیستم عصبی رخ میدهد به وجود می آید که به آن سرگیجه مرکزی گفته میشود در این حالت جریان گردش خون در قسمت مغز پایین می آید و باعث ایجاد سرگیجه خواهد شد در این نوع اختلال حرکات دست و پا هماهنگی لازم را ندارند و احساس تهوع در فرد سالمند به وجود می آید.
- یک نوع سرگیجه که بر اثر مصرف داروهای قلبی و عروقی توسط سالمندان مصرف میشود باعث عارض شدن سرگیجه در آنها میشود که به آن سرگیجه دارویی گفته میشود و میتواند باعث پایین آمدن فشار خون و همچنین پایین آمدن درجه هوشیاری سالمند میشود.
- سرگیجه در سالمندان میتواند بنابر داشتن سردرد های میگرنی اتفاق بیفتد.
- در هنگام بروز سکته مغزی در افراد سالمند بخاطر ضربه و آسیبی که به مغز وارد شده است میتواند برای او سرگیجه را به همراه داشته باشد.
عوامل دیگر در سرگیجه سالمندان :
عوامل دیگری مانند کم آبی، بیماری دیابت و کمبود ویتامین هم میتواند علت سرگیجه در سالمندان شود. قابل توجه مراقبین و پرستاران سالمند، اگر فرد سالمند نشانه های زیر را همراه با سرگیجه داشته باشد باید حتما سالمند را نزد پزشک ببرند. این نشانه های هشداری عبارتند از :
- احساس تنگ شدن نفس
- عدم توانایی در حرکات دست وپا
- پایین آمدن سطح هوشیاری
- ایجاد فشار و ضربه به ناحیه سر
- بالا آوردن
- گرفتگی عضلات گردن و بروز سردرد شدید
- بالا رفتن دمای بدن سالمند
بیماری نوریت دهلیزی در سالمندان و علت سرگیجه آنها
این نوع بیماری در سالمندان یک نوع سرگیجه اساسی به حساب می آید که علائم آن سرگیجه های ناگهانی، عدم تعادل، احساس تهوع داشتن و حرکات نامتناسب در چشم ها میباشد. درمان این نوع بیماری برای سالمندان زمان بیشتری نسبت به بقیه درمان ها دارد.
یک روش درمانی مناسب و سریع برای سرگیجه
یک نکته مهم برای مراقبین سالمند این است که زمانی که فرد سالمند دچار سرگیجه شد میتوانید او را در کناره ی تخت او بنشانید و سر او را به سمت راست بدنش تا زاویه 45 درجه بچرخانید و سپس به پهلوی چپ بخوابید و بعد از گذشت 30 ثانیه سریعا به سمت دیگر بخوابانید و بعد سعی کنید او را بنشانید. این حرکت میتواند تا حدودی سرگیجه سالمند را از بین ببرد.
انواع درمان های خانگی در طب سنتی برای سرگیجه سالمندان
قابل توجه مراقبین و پرستاران سالمند که وظیفه مراقبت و نگهداری از سالمندان را برعهده دارند. شما می توانید با یک سری غذا ها و ویتامین ها که به سالمند خود می دهید، این سرگیجه ها را به پایین ترین سطح خود برسانید البته این موارد باید با مشورت پزشک متخصص صورت بگیرد. در زیر به تعدادی از درمان های خانگی که پرستار سالمند می تواند برای رفع سرگیجه سالمند ارائه دهد اشاره کرده ایم این موارد شامل
1)افزایش ویتامین سی در بدن فرد سالمند میتواند عارضه سرگیجه به خصوص سرگیجه هایی که مربوط به بیماری منییر میباشد را از بین میبرد مصرف این ویتامین در سبزی ها و میوه ها به حد کافی وجود دارد.
2)سیر: تفت دادن سیر با روغن کنجد میتواند عفونت های ایجاد شده در گوش را از بین ببرد و به حفظ تعادل در سالمند کمک شایانی بکند.
3)طب سوزنی: این روش در طب سنتی با ایجاد تحریک در قسمت هایی از پیشانی و بناگوش علائم سرگیجه را کنترل میکند.
پرستاری از سالمندان در منزل که دچار سرگیجه می شوند
اگر در حرفه ی پرستاری در منزل مشغول به فعالیت هستید می توانید با روشهای زیر تا حد زیادی از سرگیجه سالمندان جلوگیری نمایید.
- ورزش یوگا: انجام فعالیت های یوگا میتواند باعث پاک شدن ذهن و سرحال شدن بدن شود. سالمندانی که میخواهند از درون خود را متعادل سازند وسیستم دفاعی خود را بالا ببرند این حرکت بسیار ارزشمند تلقی شده است.
- ماساژ دادن سر: با ماساژ دادن سر وگیجگاه وناحیه خلفی گوش میتوانید جریان گردش خون را بالا ببرید وعالائم سرگیجه را کاهش دهید
