اختلالات رشد کودکی یکی از دغدغه هایی می باشد که والدین با آن درگیر هستند . تقریباً همه والدین و افرادی که وظیفه ی مراقبت و نگهداری از کودک را برعهده دارند، نگران رشد مناسب قدی و وزنی فرزندان خود هستند و دوست دارند که فرزندشان از نظر قد و وزن به صورت متناسب رشد کند .
آری اگر فرزند ما به هر دلیلی در سن مناسب خود رشد طبیعی نداشته باشد، می گوییم دچار اختلالات رشد کودکی شده است. رشد کودک از بدو تولد تا تقریباً سن جوانی ادامه دارد. تمام اعضای بدن فرد در طول این دوره در حال رشد هستندو بعد از این دوره رشد بیشتر قسمت های بدن متوقف می شود.
اما بازهم رشد برخی قسمت ها مثل مو و ناخن ادامه دارد. معمولا وقتی اختلالی در رشد وجود دارد، در کودکان زیر دو سال قابل تشخیص است. به روشی کاملاً ساده و از طریق همان جدول منحنی رشد، شما می توانید بفهمید که فرزند شما رشد طبیعی و نرمال دارد یا نه. اگر در این جدول رشد کودک شما از خط حداقل پایین نیاید و از خط حداکثر هم بالا نرود نشان دهنده این است که فرزند شما رشد نرمالی را دارد.
اما اگر در غیر این صورت باشد نشان دهنده وجود مشکلاتی در رشد است و باید با پزشکان متخصص در میان بگذاریم. اگر این اختلال به موقع تشخیص داده شود و کنترل و درمان شود مشکل خاصی برای فرزند ما به وجود نمی آورد .
علت اختلالات رشد کودکی در چیست ؟؟
والدین و مراقبین کودک قبل از اینکه به درمان اختلالات رشد کودک خود بپردازند بهتر است علت های آن را بدانند . در ادامه مقاله موسسه پرستاری آتیه پرستاران ، علت های این اختلال را با هم بررسی می کنید . این علت ها شامل :
1- اختلال ژنتیکی :
یکی از این اختلالات را می توان در اختلال ژنتیکی دانست . گاه ممکن است علت اختلال رشد، کاملاً ژنتیکی باشد و از پدر و مادر به فرزند انتقال داده شده باشد. به طور مثال والدین ممکن است از قد کوتاهی برخوردار باشند و به این ترتیب فرزند آنها هم قدش کوتاه می شود و بالعکس.
2- ارث:
این به این معنی است که روند رشد گاه به صورت ارثی است. یعنی کودکان ممکن است در یک محدوده زمانی شروع به رشد کنند و حتی ممکن است این رشد با تأخیر باشد ولی در نهایت خودشان را به رشد نرمال می رسانند.
اختلال در هورمون ها:
از دیگر اختلالات رشد کودکی (Childhood development disorders) را می توان در داشتن اختلال در هورمون ها دانست. بسیاری از هورمون ها در رشد بدن نقش مهمی دارند. از جمله این هورمون ها می توان به هورمون تیروئید اشاره کرد. این هورمون در رشد استخوان ها تأثیر زیادی دارد و کودکانی که با مشکل کم کاری تیروئید مادر زادی به دنیا می آیند مشکل جدی در رشد برای آنها پیش می آید.
۴_مشکلاتی که در درون شکم مادر ممکن است برای نوزاد پیش بیاید:
گاه اتفاق می افتد که به دلایل مختلف جنین در داخل شکم مادر به طور کافی و مناسب رشد نمی کند و در حد نوزاد طبیعی بدنیا نمی آید. این مشکل ممکن است به علت تغذیه نامناسب مادر یا حتی مراقبت های خاص پزشکی این دوره باشد . به همین دلیل این نوزاد با اختلال رشد به دنیا می آید.
5- مشکل در اثر بیماری :
در طی سال های رشد کودک، مبتلا شدن کودک به برخی بیماری ها ممکن است روند رشد طبیعی او را به خطر بیندازد. مانند بیماری های گوارشی یا بیماری های قلبی که همین امر میتواند یکی از علل اختلال رشد کودک باشد.
۶_مشکل در اثر عدم رعایت تغذیه مناسب :
تغذیه یکی از عوامل اصلی اصول رشد مناسب می باشد که اگر به درستی رعایت نشود مشکلات زیادی را برای کودک به وجود می آورد. گاه یکی از این عوامل نا آگاهی مادر برای یک تغذیه درست است و همین امر مشکل جدی را برای نوزاد بوجود می آورد .
در ادامه توصیه می شود مقاله بی اشتهایی عصبی در کودکان را مطالعه نمایید.
برای پیشگیری از اختلالات رشد کودکی چه کارهایی را انجام دهیم:
اگر می خواهید از بروز اختلالات رشد در بچه های خود جلوگیری کنید باید از همان روز اول مراقبت های بارداری را در مورد سلامت خود و فرزندتان انجام دهید.همچنین لازم است که مادر باردار در این دوره تحت نظر پزشک متخصص باشد و تمام آزمایش هایی که در این دوره لازم است را انجام دهد.
لازم است که مادر مراقب سلامتی خودش باشد تا از این طریق بتواند سلامت جنینش را نیز تضمین کند. همچنین توصیه می شود که اگر مقدور می باشد حتما در دوران بارداری از یک پرستار منزل برای مراقبت از خود ، استفاده شود. اگر مادر نوزاد اطلاعات کافی در مورد دوران بارداری و نحوه تغذیه این دوران ندارد بهتر است که از راهنمایی های مشاوران مخصوص در این دوره استفاده کند. همچنین مادر در این دوره لازم است که برای آگاهی از روند رشد نوزادش به مرکز بهداشت مراجعه کند.
درمان اختلالات رشد در بچه ها چیست:
برای درمان هر بیماری و مشکلی، قبل از هر چیز باید علت آن را بررسی کنیم و درمورد این اختلال هم بهتر است بدانیم که علت این اختلال عوامل ژنتیکی بوده یا تغذیه نامناسب و هورمونی. این کار به عهده پزشک متخصص است که پس از تشخیص اینکه این اختلال از چه نوعی است درمان را شروع می کند.
بهتر است بدانیم که متاسفانه اختلالات ژنتیکی قابل درمان نیستند اما اختلالات مربوط به سو تغذیه کودکان و محیط بیرون قابل درمانند. والدین باید آگاه باشند که در سنین پایین اگر اختلالی هست، متوجه آن شوند تا بتوانند هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنند و روند درمان را شروع کنند. چون زمان به موقع شروع درمان بسیار مهم و حیاتی است.
وقتی پزشک تشخیص می دهد که عوامل اختلال رشد ناشی از سوء تغذیه است، معمولا درمان را به طرف تجویز رژیم غذایی مناسب همراه با مصرف مکمل سوق میدهد. پزشک میتواند مصرف برخی ویتامین ها و غذا های مفید یا میان وعده های حاوی ویتامین را برای کمک به درمان پیشنهاد دهد.
اما اگر اختلالات رشد کودکی مربوط به مشکلات روانی باشد، پزشک مربوط می تواند شما را به یک روانشناس یا روانپزشک معرفی کند. اگر مادران در طول بارداری تغذیه سالم و اندازه داشته باشند و مراقب سلامت خود و نوزادشان باشند و چکاب های مربوط به این دوره را به طور منظم انجام دهند، اصلا نباید نگران اختلال رشد فرزندشان باشند حتی اگر هم با رعایت همه این مسائل مشکلی در رشد کودکانشان باشد می توانید با تشخیص به موقع به راحتی آن را درمان کنید.