تاثیرات منفی و مثبت تلویزیون بر کودکان

با صنعتی شدن جهان و ورود به عصر تکنولوژی ، روز به روز وسایل ارتباط جمعی افزایش پیدا کرد. رادیو، تلویزیون، کامپیوتر، لپ تاپ و گوشی هوشمند همگی بسیار مفید هستند اما در کنار همه مزایائی که دارند بی عیب و نقص نیز نیستند و برای برخی گروه‌های سنی حتی مضراتی نیز دارند در این مقاله می خواهیم تاثیرات تلویزیون بر کودکان را بررسی کنیم .

عقاید اندیشمندان در خصوص تاثیرات تلویزیون بر کودکان

تلویزیون که از اولین پدیده ها و نشانه های پیشرفت دانش بشری در عصر تکنولوژی است با ورود خود ، به سرعت در همه جای جهان راه پیدا کرد تا جایی که امروزه تمامی خانه ها دارای تلویزیون است و تمام محققان و اندیشمندان نظرات متفاوتی در رابطه با  تاثیرات آن بر جوامع بشری و رده های سنی متفاوت و خصوصاً کودکان ارائه می دهند عده ای از آنان تلویزیون را عاملی تخریب کننده می دانند و عده ای دیگر آن را وسیله ای برای ارتقا یافتن و رو به پیشرفته شدن می‌دانند و هستند برخی که به آن جعبه جادویی می‌گویند و دید خوبی به آموزه ها و اهداف برنامه ها و برنامه‌سازان ندارند .

البته باید یادآور شد که همه چیز به خود ما و نحوه استفاده ما و برداشت هایی که از تماشای برنامه ها داریم بستگی دارد .

در اینجا لازم است این سوال مطرح شود که آیا کودکان نیز قادر به تشخیص صحیح و ناصحیح از یکدیگر را دارند ؟ آیا می‌توانند خوب و بد را از هم تمایز دهند ؟

و مطمئناً باید جواب خیر باشد،آن ها مانند بزرگتر ها قدرت تشخیص ندارند و خیلی زود تاثیرات تلویزیون بر کودکان احساس می شود.

مخرب ترین تاثیرات تلویزیون بر کودکان

در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد؛ افرادی مانند بعضی مادران و یا پرستاران کودکی که تلویزیون را برای کودک روشن می کنند و خود به کارهای دیگر می پردازند و برای برقراری ارتباط صحیح و سالم و سازنده با کودک وقت نمی‌گذارند بزرگترین جفا را در حق کودک روا داشته اند زیرا تلویزیون بیشتر از آنچه که فایده داشته باشد برای کودکان مضر است تلویزیون باعث می شود :

▪︎سطح یادگیری مفید کودک کاهش می یابد

برای کودکان ، خصوصاً آن ها که زیر ۲ سال هستند هیچ نوع برنامه آموزشی وجود ندارد و علاوه بر آن تماشای تلویزیون مانع از برقراری ارتباط با کودک شده و بازی های مفیدی انجام نمی شود که به رشد مغزی کودک کمک نماید در نتیجه یادگیری کاهش می‌یابد و حتی بر روی حرف زدن کودک تاثیر می گذارد .

▪︎مانع رشد خلاقانه کودک می‌شود

به دلیل یکطرفه بودن ارتباط با دستگاه و هدفمند بودن برنامه های از قبل تهیه شده آن ، که عموماً برای سنین بالاتر است ؛ هیچ نوع خلاقیتی در کودک رشد نمی کند و او را به چالش دعوت نمی نماید و کودک مهارت‌های خود را نمی شناسد و برای تقویت هیچ مهارتی تلاش نمی‌کند .

▪︎کاهش تمرکز و دقت کودکان

وجود صداهای مختلف اطراف توسط کودکانی که در مدرسه تحصیل می‌کنند باعث عدم تمرکز آن ها می شود زیرا با تماشای زیاد تلویزیون دید بصری آن ها باعث شده همه چیز را تصور کنند و هر صدایی برایشان تصورات متعددی ایجاد می‌کند که این در کلاس درس بسیار مضر است و باعث حواس پرتی و در نتیجه کاهش یادگیری او می شود .

(( در ادامه توصیه می شود مقاله آموزشی راه های تشویق کودک به کتابخوانی را حتما مطالعه نمایید ))

▪︎بی‌توجهی در انجام تکالیف مدرسه

تماشای تلویزیون برابر است با از دست دادن زمان مناسب برای انجام تکالیف درسی و البته دیده شده که عده ای نیز تکالیف خود را با تماشای تلویزیون انجام می‌دهند که مطمئناً نتیجه خوبی نخواهند گرفت .

▪︎خستگی مفرط در کودکان

آنهایی که عادت دارند تا پاسی از شب به تماشای تلویزیون بنشینند ؛ مطمئناً با کمبود خواب و انرژی همراه می شوند و در طول روز نمی‌تواند فعالیت های مفیدی داشته باشند .

▪︎ایجاد مشکلات روحی و روانی 

کودکانی که بیشتر طول روز خود را به تلویزیون اختصاص می‌دهند در برقرار کردن ارتباط عاطفی با اطرافیان ، دوستان و همسالان خود مشکل دارند و البته که تأثیر برخی برنامه ها که مناسب با سن آنها نیست هم مزید بر علت است ؛برنامه هایی که با خشونت همراه است و یا هر نوع ناهنجاری که بتواند به آن ها آسیب برساند .

▪︎گرفتن آموزش ها و نقش های منفی

کودکان مانند آینه های پاک و صیقلی هستند که هر آنچه را می بینند بازتاب می دهند و تماشای صحنه های بد، خشن، دلخراش و یا ترسناک و صحنه های عاطفی و غیر عاطفی خارج از سن خود، باعث شکل‌گیری شخصیت او می شود و در رفتار و کردارش نیز نمود می یابد .

▪︎اثر گذاری بر سلامت جسمی کودکان

کاهش تحرک و خیره شدن به صفحه تلویزیون و همراه با آن خوردن غذاهای ناسالم ، همگی دست به دست یکدیگر می‌دهند و سلامت کودکان را به خطر می‌اندازند و بروز چاقی و اضافه وزن و ضعف بینایی از عوارض جدی آن است .

(( در ادامه توصیه می شود مقاله آموزشی راه های ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان را حتما مطالعه نمایید ))

پرفایده ترین تاثیرات تلویزیون بر کودکان:

قبلاً هم گفته شد که استفاده از وسایل و تکنولوژی های روز فقط مخرب نیستند بلکه استفاده صحیح از آن ها با تناسب سن و شرایط زندگی افراد ، برای همه خصوصاً کودکان ، فوایدی نیز به همراه دارند :

▪︎آموزش از طریق برنامه‌های خاص

تماشای برنامه های مختص کودکان ، خصوصاً آن ها که به منظور آموزش کودکان تهیه شده کمک زیادی به رشد مغزی و مهارت‌هایشان می کند .

▪︎کاهش استرس و ایجاد رفتارهای مثبت

دیدن برنامه های مناسب سن ،و آن هایی که کتاب و کتابخوانی را رواج می دهند و یا دیدن برنامه های کودک می توانند تاثیر مثبتی بر عواطف او بگذارند و از استرس‌های او کاهش دهند .

توصیه آخر به پدران و مادران و حتی پرستاران کودک در منزل:

والدین عزیز و پرستار کودک در منزل جهت کاهش تاثیرات تلویزیون بر کودکان خصوصاً تاثیرات منفی ، لازم است که زمان و مدت نگاه کردن به برنامه ها و همچنین محتوای مناسب با سن کودکان را مدیریت کنید و آثار منفی آن را به حداقل برسانید.