غذاهای مفید برای سالمندان را بدانید

دوران سالمندی دوران اهمیت دادن ویژه به سلامت است زیرا با کوچکترین مشکل، سلامت جسم ممکن است به خطر بیفتد و زندگی سالمندان را تهدید کند . دوران کهنسالی از ۶۰ سال به بالاست اما باید به سلامت تغذیه قبل از ورود به میانسالی توجه کرد. نیاز سالمندان به غذای سالم و مفید به دلیل تغییرات جسمی و تغییر عملکرد برخی اندامها است. اما غذاهای مفید برای سالمندان به معنای غذایی ساده و سبک است به شرطی که بتوان سالمند با خوردن آن نیاز بدنی خود را تامین کند.

ما کارشناسان بخش مراقبت های سالمندان در مرکز پرستاری آتیه پرستاران سلامت ، هدفمان از تهیه این مقاله آموزش و کمک به افرادی است که وظیفه ی مراقبت و پرستاری از سالمندان در منزل را برعهده دارند. این افراد می توانند در این مقاله به نکات مهمی در رابطه با غذاهای مفید برای سالمندان دست پیدا کنند . پس تا پایان ما را همراهی نمایید.

باید و نبایدهایی در جهت مصرف غذا برای سالمندان:

مهمترین نکته در مبحث غذاهای مفید برای سالمندان این است که سالمندان باید غذاهای پرچرب و سنگین را از برنامه غذایی خود حذف کنند و غذاهای کم چرب را جایگزین آن کنند مانند سبزیجات ومیوه و لبنیات کم چرب و همچنین از غذای کم نمک و فیبردار استفاده کنند. پس فردی که مسئولیت مراقبت و ارائه خدمات نگهداری از سالمندان را برعهده دارد حتما به تغذیه سالمند اهمت فراوانی بدهید.

تاثیر تغذیه در رفع مشکلات یبوستی در سالمندان

برخی سالمندان نمی‌توانند به دلیل بیماری‌های مفصلی و هر بیماری دیگر خیلی فعالیت کنند پس باید مایعات زیادی در این دوران مصرف کنند. یعنی روزانه ۶ تا ۸ لیوان مایعات استفاده کنند که بهتر است اگر محدودیتی برای سالمندان ندارد حتما پرستار و مراقبین سالمند از آب میوه های طبیعی به سالمندان بدهند.

یکی از دلایل مهم برای مصرف مایعات برای سالمندان جلوگیری از بیماری یبوست است زیرا در این دوران افراد سالمند احساس تشنگی کمتری می‌کنند که این امر باعث ایجاد یبوست در سالمندان می‌شود و به همین دلیل مصرف مایعات بسیار توصیه می‌شود.

(( در ادامه این مبحث پیشنهاد می شود مقاله آموزشی راه های درمان یبوست شدید در سالمندان را حتما مطالعه نمایید ))

غذاهای مفید برای سالمندان جهت عملکرد بهتر متابولیسم بدن

افراد مسن نیاز به انرژی بیشتری دارند تا اندام ها عملکرد مناسبی داشته باشند پس توصیه می شود که مراقبین و پرستاران منزل حتما از موادی به سالمند بدهند که دارای منبع غنی از مواد مغذی می باشد.

نیاز به پروتئین در افراد سالمند بیشتر احساس می‌شود بنابراین باید این نیاز از طریق مواد غذایی با پروتئین و با کیفیت بالا مصرف شود. مثل گوشت، ماهیچه کم چرب ، مرغ، ماهی ، سفیده تخم مرغ ، لبنیات کم چرب و همچنین نباید از حبوبات و غلات غافل شوند زیرا سرشار از پروتئین گیاهی است.

حذف چربی از مواد غذایی سالمندان:

یکی از مهمترین نکاتی که مراقبین و پرستاران سالمند حتما باید در رژیم غذایی سالمند رعایت کنند، میزان مصرف چربی می باشد. چربی تا حد امکان باید از برنامه غذایی سالمند حذف شود یعنی نباید چربی که سالمند در طول روز دریافت می‌کند بیشتر از ۳۰ درصد کل انرژی دریافتی روزش باشد. با بالا رفتن سن ، وزن توده چربی در بدن زیاد می‌شود و خطر مبتلا شدن به دیگر بیماری‌های قلبی و گوارشی و عروقی زیاد می‌شود.

ویتامین های مورد نیاز در این دوران:

یکی از نیازها و ویتامین های ضروری برای بدن، کلسیم و ویتامین دی است که با ورود به دوران سالمندی کاهش می‌یابد. بنابراین بدن نیاز زیادی به مصرف شیر و لبنیات و گروه خانواده آن و همچنین نور آفتاب پیدا می کند .

این ویتامین ها در خوراک های جگر و روغن کبد ماهی به وفور وجود دارد. یکی از ویتامین هایی که هم خودش مهم است و هم برای ایجاد آهن مهم می باشد ویتامین B ۱۲ است که ممکن است در دوران سالمندی در بدن کاهش پیدا کند. بدن این ویتامین را از گوشت قرمز، سبزیجات با برگهای سبز تیره و شیر تامین می کند و برای مصرف روزانه گوشت، جگر، تخم مرغ و حبوبات برای سالمندان ضروری است.

ذخایر آهن در دوران سالمندی کاهش می‌یابد. فقر آهن در سالمندان شایع است و مصرف آن و منابع سرشار از آهن برای زنان و مردان یکسان است . زرده تخم مرغ، گوشت ماهی، سبزیجات با برگ‌های سبز تیره از منابع سرشار از آهن می باشد .

(( در ادامه پیشنهاد می شود مقاله آموزشی 9 گیاه داروی خواب آور برای سالمندان را حتما مطالعه نمایید ))

نکات ریز اما مهم که پرستاران سالمند باید در رژیم غذایی سالمند رعایت کنند

بنا بر توصیه کارشناسان آتیه پرستاران سلامت به پرستاران منزل، سالمندان به جای غذای سرخ کردنی بهتر است از غذاهای آب پز و بخارپز استفاده کنند. سالمندان بهتر است در میان وعده های خود از مواد مغذی و میوه استفاده کنند و حتی می توانند روز خود را نیز با میوه شروع کنند و در میان وعده‌های غذایی از میوه آووکادو که یک میوه مناسب و سبک است استفاده کنند.

استفاده از غذاهای مایع برای گوارش راحت تر :

سوپ یک غذای سبک، سالم و مغذی برای سالمندان است . حتی افرادی که دچار یبوست هستند و برای دستشویی رفتن مشکل دارند غذای مایع و مناسبی است . توصیه می شود که خانواده ها یا پرستار سالمند در منزل برای درست کردن سوپ برای سالمند حتما از جو دوسر استفاده نمایند. سالمندان دیابتی به جای خوردن قند همراه با چایی بهتر است از توت و کشمش و غیره استفاده کنند.

رابطه غذاها با طبع بدن سالمندان بهتر است پرستاران و مراقبین بدانند

اکثر سالمندان دارای طبع سرد هستند پس بهتر است مراقبین و پرستاران از مواد و نوشیدنی هایی که طبع گرمی دارند به سالمندان بدهند. زیرا سالمندان با خوردن مواد سرد ممکن است مبتلا به دل درد و بیرون روی شوند.

ویتامین های ضروری و مهم در دوران سالمندی

یکی دیگر از نکات مهم در مورد مصرف غذاهای مفید برای سالمندان که مراقبین و پرستاران منزل حتما باید در مراقبت از سالمندان رعایت کنند استفاده از ویتامین ها می باشد . ویتامین c در برنامه غذایی سالمندان باید حتما وجود داشته باشد. کلسیم برای سالمندان ضروری است زیرا در کهنسالی احتمال ابتلا به پوکی استخوان زیاد است و بهتر است کلسیم از راه ماست و دوغ تامین شود .

امگا ۳ را می‌توانند سالمندان با خوردن دو یا سه عدد گردو در طول روز دریافت کند. مواد پرکالری مانند شیرینی‌جات و شکر باید از برنامه سالمندان حذف شود .

سالمندان می توانند جهت دریافت ویتامین دی از نور خورشید استفاده کنند.

منیزیم در تنظیم منظم ضربان قلب تاثیر دارد. مصرف مواد دارای سرشار از منیزیم در داشتن سلامت جسمانی سالمندان موثر است. همچنین باعث نشاط و پر انرژی بودن هم می شود. همچنین در کنار این موارد به حفظ تراکم استخوان، قوی بودن سیستم ایمنی بدن و کم شدن خطر ابتلا به سرطان و سکته می توان اشاره کرد.

(( در ادامه پیشنهاد می شود مقاله آموزشی نمونه برنامه غذایی سالمندان برای صبحانه ، ناهار و شام را حتما مطالعه نمایید ))

غذاهای مفید و انرژی زا که مراقبین و پرستاران منزل باید در برنامه غذایی سالمند قرار دهند

شیر و فرآورده‌های آن مانند (پنیر و کشک)، گوشت، حبوبات، مغزها، گوشت بدون چربی، تخم مرغ ، گردو، فندوق یا بادام، میوه‌ها و مرکبات جزو غذاهای مفید برای سالمندان می باشد . سالمندان دارای یبوست می توانند از جوانه گندم، میوه هایی مانند گلابی، سیب، آلو و زردآلو استفاده کنند.

تداخل پیدا نکردن مصرف دارو و غذا:

در کنار داشتن یک رژیم غذایی مناسب باید مراقبین به زمان داروها و تداخل پیدا نکردن آنها نیز توجه کنند. زیرا برخی غذاها را نباید قبل و بعد از خوردن دارو مصرف کرد زیرا تاثیر آن را ممکن است از بین ببرد یا با هم ترکیب شوند و ماده سمی را تولید کنند.

نکته : پس باید به این نکته اهمیت داد برای داشتن تن و جسم سالم بهتر است تعداد وعده غذایی را بالا برد اما مقدار آن ها را کم کرد.

مصرف چای زیاد ممنوع :

یکی دیگر از نکات مهم در مبحث غذاهای مفید برای سالمندان که پرستار نگهدار سالمند باید حتما به آن توجه کند رعایت این مطلب که سالمندان بعد از شام و شب‌ها نباید از قهوه یا نسکافه و چای استفاده کنند زیرا خواب آنها را مختل می‌کند و بهتر است قبل از خواب از شیر کم چرب استفاده شود.. در کنار مبحث ” غذاهای مقوی برای سالمندان ” باید به قد، وزن، محدودیت‌ها، علاقه ، سن افراد، مشکلات و بیماری جسمی که سالمندان دارند باید توجه زیادی شود .